2025 Apr 18

www.blestfamily.com 

عـنوان    :       

آیا خواستگاری از زنی که طلاق بائن شده (سه طلاقه) در دوران عده جایز است؟

آيا ميشود از كسى كه طلاق سومش را گرفته (بائن) در مدت عده خواستگاري كرد و بعد از عده با وي ازدواج كرد؟

الحمدلله،

اگر مردي زنش را تا سه بار طلاق دهد، اين نوع طلاق را طلاق بائن و غير رجعي مي گويند، يعني از لحظه اي که طلاق سوم رخ داد، ديگر آن زن و مرد نسبت به هم بيگانه و نامحرم خواهند شد و زن مي بايست منزل شوهرش را ترک کند، و بر او لازم است که در ميان بستگان خودش عده را به پايان برساند و نبايد ازخانه خارج شود مگر ‏هنگام ضرورت، در ضمن در مدت زمان عده هم نفقه ي او با شوهرش نيست.

و آن زن ديگر نمي تواند با شوهرش دوباره زندگي کند مگر آنکه ابتدا با اختيار خود با مرد ديگري ازدواج کند و سپس آن مرد نيز با رضايت خويش زن را طلاق دهد، اين بار آن زن مي تواند با نکاح و مهريه ي جديد دوباره با شوهر سابقش ازدواج نمايد.

خداوند مي‌فرمايد: « فَإِن طَلَّقَهَا فَلاَ تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّىَ تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ »[البقرة: 230]. «‌يعني اگر شوهرزن خود را سه طلاقه‌کرد يا سومين طلاق راگفت ديگراين زن براي شوهرش حلال نيست و نکاح و مراجعت صحيح نيست‌«.

اما اگر زن پس از سه بار طلاق، خواست تا با مرد ديگري ازدواج نمايد، بر او واجب است تا ابتدا عده ي خود را سپري نمايد و بعد ازدواج کند.

و مدت عده ي او نيز بستگي دارد:

- اگر زني باشد که دچار حيض مي شد، مدت عده ي او از زمان طلاق تا سه حيض (يا پاکي) است، به دليل فرموده خداوند متعال :

) وَالمُطَلَّقَاتُ يَتَربَّصنَ بِأنفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُروُءٍ ((بقره : 228)

«و زنان مطلقه بايد (بعد از طلاق) به مدت سه بار عادت ماهانه انتظار بکشند».

قرء همان حيض است؛ به دليل حديث عايشه : (أن أم حبيبة کانت تستحاض، فسألت النبي صلي الله عليه وسلم فأمرها أن تدع الصلاة أيام أقرائها) «ام حبيبه مستحاضه (دائم الحيض) بود از پيامبر صلي الله عليه وسلم سؤال کرد. پيامبر به او دستور داد که در ايام حيض نماز نخواند».ابوداود (278).

البته بعضي از علما فرموده اند که مدت عده سه پاکي است، ولي مي توان از باب احتياط هرکدام که طولاني تر بود انتخاب کرد.

- اگر آن زن حامله بود، مدت عده ي او وضع حمل مي باشد، خداوند متعال مي‌فرمايد : « وَأولاَتُ الأحَماِل أجَلُهُنَّ أن يَضَعنَ حَملَهُنَّ » (طلاق : 4)

«و عده زنان باردار وضع حمل آنان است».

- اگر زن مطلقه به علت کم سن و سالي يا پيري و يائسگي، قاعده نشود، عده او سه ماه است، خداوند متعال مي‌فرمايد:

) وَاللاَّئِي يَئِسنَ مِنَ المَحِيضِ مِن نِسَائِکُم إنِ ارتَبتُم فَعِدَّتُهُنَّ ثلاَثَةُ أشهُرٍ وَ اللاَّئي لَم يَحِضنَ (      (طلاق : 4)

«و زناني که از عادت ماهيانه نااميد هستند و همچنين زناني که هنوز عادت ماهيانه را نديده‌اند اگر در عده آنها متردد بوديد بدانيد که عده آنها سه ماه است».

و خواستگاري کردن از زن سه بار مطلقه، و نيز پاسخ مثبت به خواستگار در مدت زمان عده جايز نيست، حتي اگر زن سه بار طلاق داده شده باشد و به اصطلاح طلاق بائن شده باشد باز خواستگاري کردن از او تا پايان مدت عده جايز نيست.

البته مرد مي تواند بصورت کنايه تمايل خود را با ازدواج با آن زن در مدت زمان عده اش به زن نشان دهد.

بعبارتي جايز نيست که به صراحت از زني خواستگاري شود که در عده طلاق بائنه يا عده وفات است، ولي اگر با اشاره و کنايه از او خواستگاري شود اشکالي ندارد به دليل فرموده خداوند متعال: «وَلاَ جُنَاحَ عَلَيکُم فِيمَا عَرَّضتُم بِهِ مِن خِطبَةِ النِّسَاءِ أو أکنَنتُم فِي أنفُسِکُم» (بقره : 235)

«و گناهي بر شما (مردان) نيست که به طور کنايه اززناني خواستگاري کنيد و يا در دل خود تصميم بر اين کار را بگيريد».

و خواستگاري با كنايه و تعريض بدينگونه كه بگويد: «‌من مي‌خواهم ازدواج‌كنم» يا بگويد «‌خيلي دوست دارم كه خداوند زن صالح و شايسته‌اي را نصيبم‌كند»‌. يا بگويد «خداوند خيري را براي تو ميسر خواهدكرد و خيري در پيش داري»‌.

خلاصه سخن آنكه زن بهرشكلي در عده باشد، خواستگاري بطور صريح و آشكارو بدون پرده‌، ازاوحرام است و خواستگاري بدون‌كنايه و تعريض‌، نسبت به زني‌كه شوهرش مرده و عده‌اش پايان نيافته ونسبت به زني ‌كه بطورقطعي طلاق داده شده و هنوز عده‌اش پايان نيافته‌، مباح مي‌باشد. ونسبت به زني ‌كه بطورطلاق رجعي طلاق داده شده خواستگاري از او بهر شكلي حرام است‌، مادام كه عده او پايان نيافته باشد.

اگركسي نسبت به زني ‌كه درعده است‌، بطورصريح خواستگاري نمود، ولي بعد از انقضاي عده او را بعقد نكاح درآورد، علما درباره آن اختلاف دارند، امام مالك گويد: بايد ازاو جدا شود، خواه با وي وصلت و همبستري ‌كرده باشد يا همبستر نشده باشد.

امام شافعي‌گويد: عقد نكاح صحيح است‌، اگرچه چيزي را مرتكب‌ گرديده است‌كه صراحتاً ازآن نهي شده ولي جهت آنها با هم اختلاف دارد.

به اتفاق علما اگر عقد نكاح هم در دوران عده واقع شود، بايد از همديگر جدا شوند، حتي اگربا وي همبسترهم شده باشد. درباره اينكه آيا مي‌تواند بعداً با وي ازدواج كند، امام مالك و ليث و اوزاعي‌گويند: بعداً براي او، حلال نيست كه با چنين زني ازدواج‌كند، ولي جمهورعلماگويند: او مي‌تواند پس از انقضاي عده هر وقت بخواهد باآن ازدواج‌كند. (فقه السنة)

والله اعلم

وصلي الله وسلم علي محمد وعلى آله وأصحابه والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين

سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com