تنبلي تخمدان

تنبلي تخمدان اصطلاحي عاميانه است و بسياري از زنان با اين مشكل مواجه هستند. اين عارضه شامل تخمدان هايي مي شود كه به دلايل مختلفي از كار افتاده اند.

«يائسگي زودرس، توقف رشد تخمدان ها و قاعدگي 2 الي 3 ماه يك بار از جمله موارد تنبلي تخمدان است.»

دكتر ابوطالب صارمي، فوق تخصص نازايي در گفتگو با «جام جم» مي گويد: گاهي دختران به دليل توليد نشدن محركه اي براي رشد تخمدان از سوي مغز، عادت ماهيانه نمي شوند كه به آن آمنوره مي گويند و عده اي ديگر با اين كه تخمدان دارند، ولي سلول هاي توليدمثل در آنها شكل نيافته و در نتيجه اوايل بلوغ يا پس از چند سال با قطع ناگهاني قاعدگي مواجه مي شوند كه به آن يائسگي زودرس گفته مي شود كه مي تواند به دليل ژنتيك، جراحي يا اشعه درماني باشد. به گفته وي اگر به تخمدان افرادي كه تحت درمان اشعه درماني هستند اهميت داده نشود، آنها رو به تنبلي مي روند و بعدها قطع عملكرد (توليد تخمك) در آنها رخ مي دهد.

دكتر صارمي درخصوص تخمدان هاي پلي كيستيك خاطرنشان مي كند: تنبلي تخمدان به 2 بخش تخمدان هاي پلي كيستيك و تخمدان هاي مولتي كيستيك تقسيم مي شود كه در تخمدان هاي پلي كيستيك قاعدگي ها نامنظم و به صورت هر 2 الي 3 ماه يك بار رخ مي دهد كه چاقي و رويش موهاي زائد نيز از علائم آن محسوب مي شود.

در اين بيماري كيست هاي متعدد ريز يك سانتي متري همچون گردنبند مرواريدي اطراف تخمدان را احاطه كرده اند.

طبق تحقيقات صورت گرفته در جوامع شرقي بخصوص در رنگين پوست ها (مثل ايراني، هندي و آريايي نژادها) زمينه اين بيماري بيشتر از سفيد پوست هاست، پس شانس اين افراد نيز در ابتلابه نازايي، سرطان رحم و پستان بالاست.

به گفته اين پزشك، دختران نيز دچار تخمدان هاي پلي كيستيك مي شوند و هرازگاهي خونريزي هاي غيرطبيعي آنها باعث مي شود با لخته هاي شديد خون مواجه شوند كه به پزشك مراجعه مي كنند و در اين مواقع پزشك خونريزي را قطع و تنبلي را بظاهر تا پس از ازدواج مخفي نگه مي دارد و وقتي بيمار خواهان فرزند باشد، متخصص با تدابير در نظر گرفته شده از توليد كيست هاي ريز توسط تخمدان ممانعت به عمل مي آورد و شرايط بزرگ شدن يك كيست كوچك در اطراف تخمدان (تاول) را مهيا مي كند تا بيمار شرايطي همانند زن بالغ و سالمي كه در روزهاي 12 الي 14 قاعدگي يكي از اين تاول هاي بزرگش (كيست) مي تركد و تخمك آزاد كرده و قاعده مي شود، داشته باشد تا شانس حاملگي بالابرود.

علل تخمدان هاي پلي كيستيك

دكتر صارمي درخصوص اين كه چرا تخمدان هاي پلي كيستيك به وجود مي آيند، مي گويد: در اين باره تئوري هاي فراواني وجود دارد، ولي دليل صددرصدي وجود ندارد، اما مي توان ژنتيك، تغذيه و تاثير محيط را از دلايل آن برشمرد.

شرايط متفاوت دختران

طبق بررسي هاي صورت گرفته، سن بلوغ در دختران متفاوت است و دختران مناطق حاره سريع تر از ديگر دختران در 10 تا 11 سالگي به بلوغ مي رسند، ولي در كشورهاي اسكانديناوي سن بلوغ دختران 16 تا 20 سال است.

دكتر صارمي در اين خصوص، گرما و آفتاب را يكي از دلايل زودهنگام بلوغ ذكر مي كند و مي افزايد: اين سن در ايران در حد وسط قرار دارد، ولي اگر در كشوري همچون ايران دختر تا 16 سالگي به بلوغ نرسيد بايد به پزشك متخصص مراجعه كند.

دير يا زود قاعده شدن دختران مي تواند يكي از علائم تنبلي تخمدان محسوب شود. اين پزشك فوق تخصص اذعان مي كند: اگر دختران هنگام قاعدگي اختلال خونريزي نداشته باشند، ولي دائم در حال چاق شدن باشند مراجعه به پزشك غدد يا متخصص زنان ضرورت دارد، چون يكي از دلايلي كه باعث ايجاد تخمدان هاي پلي كيستيك مي شود بيماري اي به نام مقاومت به انسولين است. در برخي به علت اين كه انسولين آنها فعال نيست، قند سوخته نمي شود و در نتيجه به چربي تبديل مي شود و چون قندي در خونشان نيست هميشه گرسنه اند.وي تصريح مي كند: اين چاقي ها مقاومت نسبت به انسولين خود را با تنبلي تخمدان نشان مي دهند. پس انجام آزمايش هورمون و تست قند خون ضرورت دارد.دكتر صارمي با اذعان اين كه لكه بيني نيز مي تواند از علائم تنبلي تخمدان باشد، مي افزايد: گاهي لكه بيني ها مي تواند به دليل نقص توليد پروژسترون يا جسم زرد باشد كه پيش از قاعدگي رخ مي دهد و از مشكلات هورموني محسوب مي شود، ولي لكه بيني هاي پس از قاعدگي مي تواند بر اثر كمبود هورمون استروژن باشد كه پوليپ داخل رحم يا فيبروم را به همراه خواهد داشت.

توصيه هاي پزشكي

بهتر است دختران و زنان پس از مشاهده عدم نظم در سيكل ماهانه خود يا هنگام مشاهده رويش موهاي زائد و درد پستان هنگام قاعدگي به پزشك مراجعه كنند و وضعيت خود را كنترل كنند، چرا كه تنبلي تخمدان درمان قطعي ندارد و بيمار تا وقتي از دارو استفاده كند قاعدگي منظم خواهد داشت و گاهي با قطع درمان، خونريزي تا حدي مي رسد كه خطر مرگ را براي فرد به همراه خواهد داشت.

دكتر صارمي مي گويد: قرص هاي ضدبارداري مي تواند بهترين درمان اين بيماري محسوب شود و اين افراد بايد تا زمان يائسگي از اين قرص ها استفاده كنند.