|
ارکان و شروط نکاح شرعی کدامند؟
در فتواي شماره 5049 فرموديد که شروط ازدواج 4 اند آيا تعين مهر و اعلان نکاح از جمله شرايط ازدواج نيستند لطف نموده مطمئنم گردانيد؟
الحمدلله،
براي آنکه ازدواج شرعي باشد لازمست شروط و ارکان آنها ايجاد شوند؛
اما شروط ازدواج عبارتند از:
1- اجازه ي ولي دختر
2- رضايت دختر براي ازدواج
3- مهريه براي عروس (اما حنفيه مي گويند که مهريه نه جزو ارکان نکاح است نه جزو شروط آن، و امام ابوحنيفه و شافعي گفته اند که شرط گذاشتن بر انتفاي مهريه باعث ابطال نکاح نيست، اما در اين حالت دادن مهرالمثل به زن واجب مي شود.) فتح القدير 3/324.
در مورد مهريه بايد گفت که: حنفيه‌گويند: "چون مهريه نه رکن ازدواج است ونه شرط آن، پس نکاح بدون مهريه صحيح است".
اما مالکيه‌گويندکه اگرکسي ازدواج‌کرد بدون ذکر مهريه و شرط نمودکه مهريه‌اي بر وي واجب نباشد، اين ازدواج صحيح نيست. و ابن حزم‌گويد: اين نکاح فسخ مي‌شود، چون پيامبر صلي الله عليه و سلم فرمود:«وكل شرط ليس في كتاب الله عزوجل فهو باطل» [هر شرطي‌که درکتاب خدا نباشد باطل است]”. شرط عدم پرداخت مهريه درکتاب خدا نيست پس باطل است بلکه ابطال آن درکتاب خدا است:« وآتوا النساء صدقاتهن نحلة » [مهريه زنان را که فرض است بدانان بپردازيد]". بنابراين نکاح بدون مهريه و بشرط نداشتن مهريه منعقد نمي‌گردد و صحيح نيست و اين قول راجح در مورد مهريه است.
4- شهادت دو فرد مسلمان
اما در مورد اعلان نکاح علما آراي مختلفي دارند؛ برخي اعلان نکاح را شرط صحت نکاح نمي دانند بلکه آنرا مستحب دانسته اند و اين مذهب جمهور علما از جمله امام ابوحنيفه و شافعي و مالک است. ولي برخي ديگر همچون علماي تابع ابوحنيفه (حنفيه) و ابن تيميه گفته اند که اعلان نکاح شرط است ولي حضور شاهدان مستحب است. ولي قول راجح همان مذهب جمهور است، يعني اعلان نکاح شرط صحت نکاح نيست بلکه مستحب است.
و ارکان نکاح عبارتند از:
1- خواندن صيغه ي عقد
2- رد و بدل شدن الفاظ "ايجاب" و "قبول"
ايجاب يعني: لفظ صادر شده از سوي ولي يا وکيل وي
قبول يعني: لفظ صادر شده از سوي داماد يا وکيل وي
والله اعلم
وصلي الله وسلم علي محمد وعلى آله وأصحابه والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين
سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com |
.gif){kind=small}
