چه آيه و حديثي هست که نشاندهنده اين است که زن با گفتن طلاق، طلاق ميشود؟

چه آيه و حديثي هست که نشاندهنده اين است که زن با گفتن طلاق، طلاق ميشود؟ چرا براي ازدواج شاهد ميخوان اما براي طلاق تنها گفتن زباني شوهر کافيه؟ اينجوري که همه شوهرا موقع عصبانيت زنهاشونو طلاق ميدن!!!

الحمدلله،

طلاق از جهت لفظ به دو قسم تقسيم مي‌شود : طلاق صريح و طلاق کنايه

طلاق صريح: آن است که از معناي کلام هنگام تلفظ فهميده مي‌شود و لفظ، احتمال غيرآن معني را ندارد. مانند اينکه بگويد : تورا طلاق دادم، يا مطلقه‌اي، و ديگر مشتقات لفظ طلاق.

با اين لفظ طلاق واقع مي‌شود، هرچند بي‌هدف و يا به قصد شوخي آن را بگويد و نيت طلاق نداشته باشد؛ بدليل حديث ابوهريره از پيامبر صلي الله عليه وسلم که فرمود : (ثلاث جدهن جد، و هزلهن جد : النکاح و الطلاق و الرجعة) «سه چيز است که شوخي و جدي در آنها، جدي است : نکاح، طلاق و رجوع کردن». ابوداود (2180)

طلاق کنايه: کلماتي هستند که احتمال معني طلاق و غير آنرا دارند مانند اينکه بگويد : پيش خانواده‌ات برو، و امثال آن، با اين لفظ، بدون نيت طلاق واقع نمي‌شود، اگر نيت طلاق داشته باشد واقع مي‌شود، و اگر نيت طلاق نداشته باشد، واقع نمي‌شود، از عائشه(رضي الله عنه) روايت است : (أن ابنة الجون لما أدخلت علي رسول الله صلي الله عليه وسلم و دنا منها، قالت : أعوذ بالله منک، فقال لها : لقد عذت بعظيم، إلحقي بأهلک) «زمانيکه دختر «جَون» را بر پيامبر صلي الله عليه وسلم وارد کردند، و پيامبر خواست به او نزديک شود، به پيامبر گفت : از تو به خدا پناه مي‌برم، پيامبر صلي الله عليه وسلم به وي گفت : به ذاتي بزرگ پناه بردي، به خانواده ات ملحق شو». بخاري (5254)

اين حديث بيانگر آنست که اگر فرد به همسرش بگويد "به خانواده ات ملحق شو" ، او با اين لفظ طلاق داده مي شود، در حاليکه لفظ  "به خانواده ات ملحق شو" صريح نيست، با اين حساب به طريق اولي کسي که صراحتا به همسرش بگويد: "تو طلاق هستي"، زنش طلاق داده مي شود.

در حديث کعب بن مالک آمده وقتي که پيامبر صلي الله عليه وسلم با او و دو دوستش به سبب تخلفشان از غزوه تبوک، قطع رابطه کرد، کسي را دنبال او فرستاد و گفت : (أن اعتزل امرأتک، فقال : أطلقها أم ماذا أفعل؟ قال: بل اعتزلها، فلا تقربنها، فقال لامرأته الحقي بأهلک) «از همسرت کناره‌گيري کن، کعب گفت: او را طلاق دهم يا چه کاري کنم؟ پيامبر فرمود: بلکه از او کناره‌گيري کن و به او نزديک مشو. کعب به زنش گفت : نزد خانواده‌ات برو». متفق عليه

و اين حديث نيز بيانگر اين مطلب است که طلاق دادن با لفظ رخ مي دهد و نيازي به شاهد نيست، اما اينکه چرا براي نکاح دو شاهد مسلمان عادل نياز است، به دليل حديث زير است که پيامبر صلي الله عليه وسلم فرمودند:

(لانکاح إلا بولي و شاهدي عدل) «ازدواج بدون ولي و دو شاهد عادل صحيح نيست». بيهقي (125/7)

و اين فرمايش پيامبر صلي الله عليه وسلم بيانگر اين مطلب است که برخلاف طلاق،  براي انعقاد نکاح يکي از شروط آن حضور دو شاهد عادل است، اما پيامبر صلي الله عليه وسلم براي طلاق چنين نفرموده اند، لذا ما تابع فرمايشات رسول الله صلي الله عليه وسلم هستيم و چون براي طلاق نفرموده اند که شاهد نياز است، پس ما نيز براي طلاق شاهدي نمي گيريم ولي براي نکاح شاهد لازم داريم.

از طرفي مرد چه در حالت عادي و چه شوخي و چه عصبانيت، چنانکه لفظ طلاق را براي همسرش بکار بگيرد او طلاق است چنانکه در ابتداي امر در ديثي اشاره شد. ولي بايد توجه داشت که علما فرموده اند هر خشمي موجب طلاق نيست؛ براي آگاه شدن از حالتهاي مختلف عصبانيت در هنگام طلاق به فتواي (3860) مراجعه کنيد.

اما آنچه که سوال کننده گفته است؛ اگر مردها عصباني شوند، پس همه ي زنها مطلقه خواهند بود؛ درست نيست، زيرا اولا مردها هميشه در حالت عصبانيت لفظ طلاق بکار نمي برند و واقعيت اجتماع ما اين حقيقت را ثابت کرده است که معمولا خيلي کم اتفاق افتاده مردها در حالت عصبانيت زنهايشان را طلاق داده باشند، دوما؛ اگر قرار باشد طلاق در هنگام عصبانيت معتبر نباشد؛ در آنصورت شايد افرادي پس از طلاق دادن همسرشان ، براي گريز از احکام پس از طلاق چنين بهانه بياورند که آنها در حالت خشم چنين گفته اند؛ اينجاست که احکام مقيد به حالت خاصي نشده و يک حالت خاص موجب نخواهد شد که حکمي کلا ملغي شود؛ بعبارتي در اين مساله ؛ به بهانه ي اينکه مردها ممکن است در حالت خشم زنهايشان را طلاق دهند، اين امر موجب نخواهد شد که حکم طلاق با بکار بردن لفظ آن، معتبر نشود!

به هر حال اين حکم الهي است و ما مسلمانان تابع شريعت هستيم و نه کم و نه زياد از آنها عدول نمي کنيم.

والله اعلم

وصلي الله وسلم علي محمد وعلى آله وأصحابه والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين

سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com