حکم تلقیح مصنوعی و روشهای مختلف آن از دیدگاه شریعت اسلام

تزريق كردن اسپرم مرد بيگانه به رحم زن در صورتى كه شوهر لاعلاج باشد از ديدگاه قران و حديث چه حكمي دارد؟

الحمدلله،

تلقيح مصنوعي يعني آنکه اسپرم مرد را بصورت مصنوعي داخل تخمک زن مي کنند تا لقاح صورت گرفته و سپس تخمک بارور شده از اين طريق را، داخل رحم مي کنند تا جنين شکل بگيرد، و بدين ترتيب زن حامله شده و مشکل نازايي برطرف گردد.

اما تلقيح مصنوعي روشهاي مختلفي دارد، از جمله:

روش اول: در اين روش زن و مردي که باهم زوج شرعي يکديگر هستند ولي مشکل نازايي دارند، ابتدا اسپرم مرد را از بيضه ي او گرفته و آنرا داخل تخمک زن شرعيش قرار مي دهند و سپس تخمک بارور شده را داخل رحم همان زن مي کارند تا زن حامله شود.

روش دوم: در اين روش اسپرم مرد را از بيضه ي او گرفته و داخل تخمک زني بيگانه قرار مي دهند و سپس به رحم او داخل مي کنند، تا زن حامله شده و نوزاد متولد شده را به خانواده ي مرد يا زني که مشکل نازايي داشت تحويل دهند.

روش سوم: تمامي روشهاي ديگر بجز روش اول، در آن روشها براي رسيدن به نوزاد و رفع مشکل نازايي از روشي غير از روش اول استفاده مي کنند، حال به هر صورتي که اين تلقيح مصنوعي صورت بگيرد که به غير از روش اول باشد.

حکم تلقيح مصنوعي:

 علما مابين حکم شرعي روش اول و ديگر روشها تفاوت قائل شده اند، زيرا در روش اول اسپرم و تخمک هر دو، متعلق به يک زوج شرعي مي باشند و از طرفي تخمک بارور شده از اين روش را در داخل رحم زن شرعي مرد مي کارند. براي مطلع شدن از حکم اين روش به فتاواي (2290) و (2289) مراجعه کنيد.

اما در روشهاي ديگر، يا اسپرم مرد بيگانه را با تخمک زن لقاح مي دهند، و يا بالعکس: يعني اسپرم مرد را با تخمک زن بيگانه لقاح مي دهند. و يا آنکه تخمک بارور شده از يک زوج شرعي را داخل رحم زن بيگانه اي مي کارند. اين روشها همگي حرام مي باشند و علما بر ممنوعيت آن اتفاق نظر دارند و آنرا نوعي از زنا شمرده اند، زيرا زن حامل مني و اسپرم مرد بيگانه اي است در حاليکه خداوند متعال بر زن حرام کرده است تا بجز اسپرم شوهر خويش پذيراي اسپرم مرد بيگانه اي باشد.

مجمع فقه اسلامي که در دوره ي سوم در شهر عمان و در تاريخ صفر سال 1407 ه.ق در مورد روشهاي تلقيح مصنوعي تشکيل شد، حکم به حرام بودن (روشهاي غير از روش اول) نمودند.

و شيخ بکر ابو زيد رحمه الله مي گويد: «هرگاه زني نطفه ي تشکيل شده از زوج شرعي ديگري را حمل کند، و يا اسپرم مرد بيگانه اي را با تخمک خويش لقاح دهد، اين عمل در حقيقت حمل خون حرامي است که در شرع تحريم شده است زيرا هدف مهم است نه وسيله (يعني نطفه ي مردي بيگانه داخل رحم زن شده است).. و اين (نوزاد متولد شده) والد الزنا است، و ما نديده ايم در اين مورد خلافي بين کساني که در اين قضيه بررسي کرده اند وجود داشته باشد». " فقه النوازل " ( 1 / 269 ).

همچنين شيخ محمود شلتوت نيز (در " فقه النوازل " ( 1 / 275 ، 276 )) در فتوايي اين روشها را حرام دانسته است.

اما اگر به هر دليلي چنين عمل حرامي صورت پذيرد و نوزاد متولد شود، اين نوزاد به زني تعلق مي گيرد که از او متولد شده است و هيچ رابطه ي نسبي و ارثي بين نوزاد با مرد ثابت نخواهد شد، زيرا در حديث صحيح آمده: ‏«الْوَلَدُ لِلْفِرَاشِ وَللْعَاهِرِ الحجَرُ»‏ متفق عليه

‏«بچه به (صاحب) بستر تعلق مي گيرد، و بهره ي زنا کار سنگ است». ‏

براي توضيحات ديگر به فتواي (3033) مراجعه کنيد.

والله اعلم

وصلي الله وسلم علي محمد وعلى آله وأصحابه والتابعين لهم بإحسان إلى يوم الدين

سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com