شرایط صیغه عقد نکاح
بسم
الله الرحمن الرحیم
فقیهان شرط میدانند که لفظ “ایجاب” و “قبول” بایستی هر دو “زمان
ماضی” باشند یا یکی “مضارع“ و دیگری ماضی باشد. مثال اول: عاقد
(طرف ایجاب)گوید: زوجتک ابنتی [دخترم را بعقد نکاح تو درآوردم]
قابل (طرف قبول)گوید: قبلت [آن را پذیرفتم]
مثال دوم: طرف ایجابگوید: ازوجک ابنتی [دخترم را بعقد ازدواج تو
درمیآورم] طرف قبولگوید: قبلت [پذیرفتم]. بدینجهت فقهاء چنین
شرطکردهاند که تحقق رضایت طرفین و توافق اراده آنها رکن وپایه اساسی
وحقیقی ازدواج است و ایجاب و قبول بیانگر این رضایت و توافق میباشد.
بنابراین باید در وقت عقد دلالت الفاظ ایجاب و قبول، برحصول رضایت و
توافق، قطعی و یقینی باشد، شارع مقدس برای ایجاد و تحقق “عقود” صیغه
ماضی را بکار برده است، چون دلالت آن بر حصول رضایت طرفین قطعی است
و احتمال معنی دیگری نمیدهد. ولی صیغههایحال یا استقبال دروقت تکلم،
بر حصول رضایت طرفین، دلالت قطعی ندارند، لذا اگر یکیگوید: ازوجک
ابنتی، و دیگریگوید: اقبل (میپذیرم) ازدواج منعقد نمیشود چون ممکن
استمراد از این الفاظ وعده ازدواج باشد، و وعده ازدواج در آینده،
معنی عقد آنی و فوری آن، در زمان حال نیست. در حالیکه باید چنین
باشد.
اگر خواستگار بگوید: زوجنی ابنتک [دخترت را بعقد نکاحم درآور] و طرف
گفت: زوجتها لک [او را بعقد ازدواجت درآوردم] ازدواج منعقد و صحیح
است چون قول خواستگارکه میگوید: “زوجنی” بر معنی وکالت دلالت دارد
یعنی بوی وکالت میدهد اینکار را بکند و درعقد جایزاستکه یکی از
طرفین بجای هر دو عقد را انجام دهد. پس هنگامی که خواستگارگفت:
“زوجنی” و دیگری گفت: “قبلت” بدینمعنی استکه اولی دومی را وکیل
خودکرده است، و دومی بجای هر دو انشاء عقد میکند و صیغه را اجرا
مینماید.
ازدواج برای كسیكه لال است
ازدواج برایكسیكه لال است با اشاره مفهوم وگویا و دال
بر مقصود، صحیح است همانگونهكه بیع و داد و ستدش نیز، صحیح است.
چون اشاره، مفهم معنی است اگراشاره، مفهوم نباشد ومعنی مطلوب را
نرساند، صحیح نیست، چون عقد ازدواج بین دو شخص است، باید هر دو آن
را بفهمند. اگر شخص لالكتابت و نوشتن را بداند، اقرار به اشارهكافی
نیست، بلكه باید آن را بنویسد.
عقد ازدواج برای كسی كه خود حاضر نیست
اگر یكی ازطرفین عقد نكاح غایب باشد، باید اوكسی را
بفرستدكه وكیل او باشد یا نامهای را بوی بنویسد كه خواهان ازدواج
میباشد. و طرف دیگر اگر خواهان قبول و پذیرش آن باشد بایستیگواهان
را حاضركند و عبارت نامه و را برایشان بخواند یا پیك و وكیل او را
بدانان معرفیكند و در همان مجلس آنگواهان را برقبول این مطلبگواه
بگیرد و آنگاه قبول ازدواج، درآن مجلس معزیراست و مقید بدان مجلس
میباشد.
وصلی الله وسلم علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.
وآخر دعوانا أن الحمدلله رب العالیمن.
|