آيا زني که در عده وفات شوهرش نشسته مي تواند به حج برود؟

زني شوهرش فوت کرده، و اسم او در قرعه حج امسال بيرون آمده، درحاليکه هنوز عده وفت شوهرش را کامل نکرده، آيا با اينحال براي وي جايز است به سفر حج برود؟

الحمدلله،

نخست لازم به يادآوريست که : عده ؛ يعني مدت زماني‌که زن بعد از وفات شوهر يا بعد از جدائي شوهر از او، در آن مدت از ازدواج امتناع مي‌کند، چون درآن مصالحي وجود دارد. عده از زمان وجود سبب -‌ وفات يا جدائي -‌ آغاز مي‌شود.

و عده زن در اثر فوت شوهرش خواه با او همبستر شده يا نشده باشد، چهار ماه و ده روز است، به دليل فرموده خداوند متعال : «وَالَّذِينَ يُتَوَفَّونَ مِنکُم وَ يَذَرُون أزوَاجاً يَتَرَبَّصنِ بِأنفُسِهِنَّ أربَعَةَ أشهُرٍ وَ عَشراً» (بقره : 234)

يعني : «و کساني که از شما (مردان) مي‌ميرند و همسراني از پس خود به جاي مي‌گذراند همسرانشان بايد چهار ماه و ده روز انتظار بکشند».

اما اگر حامله باشد، مدت زمان عده او وضع حمل است، يعني هرگاه زايمان نمود، عده او کامل شده است.

بر زن شوهر مرده واجب است که تا پايان عده‌اش در سوگ (احداد) بنشيند. احداد (سوگ) عبارت است از ترک آرايش و بوي خوش و عدم استفاده از جواهرات و لباس‌هاي رنگارنگ و عدم بکار بردن حناء و سرمه، همچنين تا مدت انقضاي عده‌اش بايد درخانه زناشوئي خود بماند و حلال نيست‌که او ازخانه شوهرش بيرون رود مگر براي رفع نيازهاي معيشتي خويش روزانه از خانه خارج شود، خواه عده طلاق داشته باشد يا عده وفات‌.

بنابراين فقهاي مذاهب اتفاق نظر دارند که زن شوهر مرده در مدت زمان عده اش نمي تواند به سفر حج برود، چنانکه از شيخ الاسلام ابن تيميه سوال شد : زني تصميم گرفته بود که همراه شوهرش به حج برود، اما شوهر او در ماه شعبان فوت مي کند، آيا براي آن زن جايز است به حج برود؟

پاسخ داد : «بر طبق چهار مذهب زن نمي تواند در عده وفات (شهرش) به حج سفر کند».

" مجموع الفتاوى " (34 / 29) .

و شيخ محمد بن ابراهيم گفته : «زني که در حداد (عده وفات شوهرش) است است نمي تواند به سفر حج برود، و اين مذهب ائمه اربعه است، اما آنچه شما گفتيد که به شما اجازه داده نمي شود جز در اين قت؛ دليل جواز سفر زن در حال حداد نمي شود». " فتاوى المرأة المسلمة " (2 / 899، 900) .

والله اعلم

وصلى الله على نبينا محمد وعلى اله وصحبه وسلم

سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com