آیا شهادت دو زن در مقابل یک مرد حقیقت دارد؟ علت چیست؟

چند مسيحي در اينترنت ايه 282 بقره را به اشتراک گذاشته اند و پرسيده اند که چرا براي شاهد، بودن 2 مرد بايد وجود داشته باشه و اگر دو مرد نبود 1 مرد و 2 زن ؟ و اين سوال پرسيدن که اسلام حرف از برابري ميزنه چرا با تناقض هست لطفا اگر امکان داره در اين رابطه توضيحي بدهيد.

الحمدلله،

بايد توجه داشت هميشه اينگونه نيست که در مقابل شهادت يک مرد، شهادت دو زن پذيرفته شود؛ بلکه گاهي عکس آن صادق است، و کساني که بر اين مسئله اعتراض دارند بخاطر آنست که فقه اسلامي نمي دانند و تنها با ديدن يک آيه يا حديث بلافاصله قضاوت مي کنند، حال آنکه آن آيه حکمي عام و مطلق نيست که همواره شهادت دو زن درمقابل يک مرد باشد، اين آيه فقط درباره قرض دادن و مسائل مالي هست، حال آنکه مسائل زيادي هستند که احکام شاهدان در آن با مسائل مالي متفاوت است و در آنها لزوما شهادت دو زن در مقابل شهادت يک مرد نيست.

و سوره بقره آيه 282 كه آمده: « وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِن رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَن تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَىٰ » ﴿البقرة: 282﴾

يعني: «و دو شاهد از مردانتان‌ را بر آن‌ گواه‌ بگيريد، پس‌ اگر دو مرد حاضر نبودند، يك‌ مرد را با دو زن‌ گواه‌ بگيريد از آن‌ گواهاني‌ كه ‌مي‌پسنديد كه‌ اگر يكي‌ از آن زنان فراموش‌ كرد، ديگري‌ به‌ يادش‌ آورد».

يعني: اگر يك‌ زن‌ فراموش‌ كرد، زن‌ ديگر به ‌يادش‌ آورد زيرا برخلاف‌ مردان، چنين‌ ضعفي‌ بر زنان‌ عارض‌ مي‌شود و چه ‌بسا كه‌ يك‌ بخش‌ از شهادت‌ را اين ‌يكي ‌فراموش‌ كند و بخش‌ ديگري‌ را آن‌ يكي، لذا هريك‌ از آن‌ دو، مي‌تواند در يادآوري‌ مطلب‌ به‌ رفيق‌ خود كمك‌ كند. فراموشي‌ از شهادت، فراموش‌كردن‌ جزئي‌ از آن‌ و به ‌يادآوردن‌ جزء ديگري‌ است‌.

شهادت زن معتبر است، و ميتواند مانند يك مرد گواه عادل باشد، ولى در برخى اعمال كه زن زياد سروكار با آن ندارد و خبره اش كمتر از مرد است، شهادتش كمتر از شهادت مرد به حساب ميآيد، لذا نياز به شهادت دو زن مقابل شهادت يك مرد ميباشد، مثلا و در اين مسئله خاص (آيه فوق) كه خداوند ذكر كرده دو زن در برابر يك مرد شهادت دهند، حکمي كلى و مطلق در تمام موارد نيست، بلكه در مسئله خاص و آنهم شهادت بر قرض دادن و نوشتن آنست از اينكه مال اشخاص محفوظ بماند، ولى اگر مثلا كسى آن مال را انكار كند، نزد قاضى دو زن و يك مرد شرط نيست، بلكه قاضى هر كسى كه دليل بياورد روى آن حكم ميكند يعنى چه دو مرد باشد، چه يك مرد و دو زن، و چه يك مرد، و چه فقط يك زن باشد، پس اين مسئله كه خداوند در آيه دَيْن سوره بقره بيان فرموده حكم كلى شهادت دو زن در برابر شهادت يك مرد نميباشد.

ولى در مواردى كه زن خبره اش بيشتر از خبره ى مرد است و با آن اعمال سرو كار بيشترى دارد شهادتش از شهادت مرد بيشتر است، و گاهگاهى شهادتش دو برابر شهادت مرد ميرسد، بلكه حتى در برخى موارد فقط شهادت زن قابل قبول است و شهادت مرد قبول نميشود.

استاد محمد قطب در کتاب " شبهاتي پيرامون اسلام" مي نويسد: « اين مسأله که اسلام شهادت دو زن را با شهادت يک مرد مساوي مي‌داند، دليل بر اين نيست که ارزش و جايگاه مرد در اسلام دوبرابر جايگاه زن است؛ بلکه قانوني‎ست که در آن همه‌ي ضمانت‌هاي شهادت اعم از اين که به نفع متهم يا عليه او باشد رعايت شده است. از آنجا که امکان دارد زن با سرشت عاطفي و احساسات خروشان و متغيرش تحت تأثير عوامل پيراموني قضيه قرار و در نتيجه از حقيقت فاصله بگيرد، اسلام ضروري مي‌داند که زن ديگري در امر شهادت با او باشد تا چنانچه يکي از آن‌ها از حقيقت منحرف شد يا فاصله گرفت، ديگري مسأله را به او يادآوري کند. ممکن است متهم يا شاکي زن زيبارويي باشد که حس حسادت شاهد زن را برانگيزد يا مرد جواني باشد که غريزه‌ي پنهان يا احساسات مادري شاهد زن را تحريک کند و موارد ديگري از اين احساسات که فرد را آگاهانه يا ناخودآگاه به انحراف و گمراهي مي‌کشاند. اما زماني که دو زن درباره‌ي موضوعي سخن بگويند بسيار اندک اتفاق مي‌افتد که هردو درباره‌ي تحريف واقعيت اتفاق نظر داشته باشند و يکي از آن‌ها نيت حقيقي فرد ديگر را برملا نکند و در نتيجه حقيقت آشکار نشود! با اين وجود در مواردي که به زنان اختصاص دارد يا زن در آن به عنوان کارشناس و متخصص به شمار مي‌آيد شهادت يک زن به تنهايي مورد قبول است».

والله اعلم

وصلى الله على نبينا محمد وعلى اله وصحبه وسلم

سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com