غلبه ی احساس

دوست مان شخصی آرام  و متوازن بود و گاهی می شنیدم که در مورد بیطرفی در نگرش به امور مختلف و ضرورت رعایت انصاف و عدالت حتی درمورد دشمنان صحبت می نمود.

در یکی از روزها پسر نوجوانش به سرعت نزد وی آمده و کلماتی چند به وی گفته و رفت. ناگهان این مرد از کوره در رفته و کلماتی را به زبان آورد که خیلی از عفت کلام به دور بود!

مشخص شد  پسرش به وی خبر داده که پسر همسایه برادر کوچکش را کتک کاری نموده تا جایی که خونین شده است.

هنگامی که با همسایه و پسرش از نزدیک ملاقات نموده و ماجرا را بطور کامل از زبان آنها شنید برایش روشن شد که پسر او آغاز کننده ی دعوا و ضرب وشتم بوده است. پس چاره ای جز معذرت خواهی ازهمسایه و ابراز تأسف بدلیل زود قضاوت نمودن نیافت.

وضعیت بیان شده در مورد دوست مان حالتی نادر و کمیاب نمی باشد. ما غالبا در حال آرامش به نفع رفتار درست رأی می دهیم و آن را تأیید می نماییم؛ اما وقتی که از کوره در رفته و عصبانی می شویم، احساسات ما چشمان و عقل های مان  را پوشانده  و انگار در تاریکی قرار می گیریم؛ بنابر این نظارت عقل بر رفتار مان ضعیف گشته و جاهلانه رفتار می نماییم.

پیامبر ما – صلی الله علیه و سلم – نمونه ی برتر همگرایی و تعادل در هر وضعیت را به ما ارائه می نماید.

ایشان – صلی الله علیه و سلم – هنگامی که شوخی نموده و خوشحال می شد به جز حق  نمی گفت و عصبانی نمی شد مگر برای رضای الله. عصبانی می شد وقتی که حرمتی از حرمت های الهی زیر پا گذاشته می شد وهیچگاه بخاطر خودش یا به علت نشان دادن ناراحتی اش از آزار و اذیتی که به وی رسیده، عصبانی نمی شد!!

پروردگارمان عکس العملی را که شایسته است در موقع شنیدن آنچه که ما را آزرده خاطر نموده و باعث انتقام جویی می شود داشته باشیم، را به ما آموخته است. وی – سبحانه و تعالی – می فرماید: (یا أیها الذین آمنوا إن جاءکم فاسق بنبأ فتبینوا أن تصیبوا قوماً بجهاله فتصبحوا على ما فعلتم نادمین). الحجرات ۶

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر شخص فاسقی خبری را به شما رسانید درباره آن تحقیق کنید، مبادا به گروهی – بدون آگاهی (از حال و احوالشان و شناخت راستین ایشان‌ –) آسیب برسانید، و از کرده خود پشیمان شوید .

«تبیین» یعنی: (اطمینان حاصل نمودن از صحت آنچه که می شنویم). گر چه روایت کننده ی خبر مورد اطمینان باشد؛ اما ممکن است در تفسیر آنچه که شنیده دچار وهم و گمان شود یا اینکه خبر را از شخصی غیر مطمئن نقل نماید. اطمینان حاصل نمودن به ما فرصت می دهد تا واکنش خویش در مورد آنچه  که می پنداریم به زیان ماست را به تأخیر اندازیم. و هنگامی که در واکنش و عکس العمل وقفه ایجاد می شود، شعله ی عصبانیت فروکش نموده و این باعث می شود که قضاوت ها و رفتارهای مان عادلانه، منصفانه و متوازن باشد.

اگر به واقعیت زندگی روزمره بنگریم، خواهیم دید چیزی که کنترل بیشتر مردم در اکثر وقت ها را بدست گرفته احساسات شان می باشد و نه عقل هایشان. و این خروج از منهج پایدار ربانی و ادبیات رفتار منطقی مورد قبول می باشد. امید است که این امر با پیشرفت علم و آگاهی فروکش نموده و کمرنگ شود.

http://bidari.net/archives/3192#more-3192