|
بلکه تو سهل هستی!
از جمله اشتباهات که برخی از مردم مرتکب آن می شوند انتخاب اسم زشت برای فرزندانشان است؛ بگونه ای که فرد به دلیل غریب بودن آن اسم و یا معنای آن که باعث کراهیت مردم از او می شود، و در کودکی و در جوانی از اسمش رنج می برد.
رسول الله صلی الله علیه و سلم دستور داده اند که برای نوزاد اسم خوب و نیکی انتخاب شود. زیرا اسم خوب هم احساس خوب به خود شخص و هم به شنونده می دهد. همان طور که از انتخاب اسم زشت و غیر جائز نهی کرده اند.
در حدیث از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما روایت شده که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: (دوست داشتنی ترین نامها نزد الله تعالی عبدالله و عبدالرحمن است).
و از سمره بن جندب رضی الله عنه روایت شده که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: (مواظب باشید اسمهای یسار، رباح، نجیح و افلح را برای برده هایتان، انتخاب نکنید؛ زیرا شما صدا می زنید و میگویید، آیا او )یسار، رباح و ...) هست؟ و در صورتی که او وجود نداشته باشد، جوابش منفی است، (و شاید در دل شما نوعی شگون بد بیاید.(
این سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم فقط محدود به کودکان نیست بلکه شامل مردان، زنان و حتی سالمندان هم می شود. زیرا ایشان نام های تعدادی از صحابه که حرام و زشت بود را تغییر دادند و به نام های نیک و خوب تبدیل کردند. چنان که در حدیث صحیح از ام المؤمنین عایشه رضی الله عنها روایت شده که فرمود: (رسول الله صلی الله علیه و سلم اسم زشت و قبیح را تغییر می دادند).
و امام ابن قیم رحمه الله در کتاب (تحفة المودود) می فرماید: (این باب از ابواب عجیب دین اسلام است. و آن تغییر دادن اسمی است که در عقل ها زشت و قبیح اند و دیگران از آن نفرت دارند. و جایگزین کردن اسمی به جای آن که از آن بهتر است و نفس انسان به آن میل دارد. که رسول الله صلی الله علیه و سلم به این باب بسیار اهمیت می دادند).
و امام مناوی رحمه الله در (فیض القدیر) می فرماید: (رسول الله صلی الله علیه و سلم از اسم شخص، مکان، قبیله و کوهی که زشت و ناپسند بود، کراهیت داشتند).
این سنت نبوی فقط شامل تغییر نام های انسان ها نمی شود بلکه رسول الله صلی الله علیه و سلم نام برخی از شهرها و اماکنی که ناپسند بود را هم تغییر می دادند. چنان که از ام المؤمنین عایشه رضی الله روایت شده که: (هرگاه رسول الله صلی الله علیه و سلم اسم زشتی را می شنیدند؛ تغییر می دادند. روزی ایشان از دهی می گذشتند که به آن عفرة (سر زمین خشک) می گفتند، پس ایشان آن را خضرة "سر سبز" نامیدند).
همچنین رسول الله صلی الله علیه و سلم اسم یثرب را به مدینه، طیبه تغییر دادند. و دلیلش به خاطر کراهیت این اسم بود. زیرا یثرب به معنای توبیخ و سرزنش است و برخی گفته اند به معنای فساد می باشد، که هر دوی آنها زشت و ناپسند هستند. در حدیث از ابی حمید الساعدی رضی الله عنه روایت شده که: (رسول الله صلی الله علیه و سلم در هنگام بازگشت از تبوک وقتی چشمش به مدینه افتاد؛ فرمودند: این شهر طیبه "خوب" است).
و در سیرت نبوی موقف های بسیاری ذکر شده و احادیث بسیاری در این باره وارد شده که رسول الله صلی الله علیه و سلم فلان اسم را تغییر دادند؛ مثلا:
1ـ سعید بن مسیب رضی الله از پدرش و پدرش از جدش چنین روایت می کند که: (رسول الله صلی الله علیه و سلم به من گفتند: اسمت چیست؟ گفتم: حزن (قاسی، سنگدل) ایشان فرمودند: خیر بلکه تو سهل (مهربان، دلسوز)هستی. او گفت: من اسمی را که پدرم بر من نهاده بود تغییر ندادم. روای می گوید: ابن مسیب گفت: به همین دلیل هنوز در بین ما او اندوه گین و سنگدل است).
ابن جوزی رحمه الله در این باره می فرماید: این حدیث دلیل بر این است که چون رسول الله صلی الله علیه و سلم این اسم را ناپسند می دانستند آن را تغییر دادند اما آن شخص از آن امتناع کرد.
و ابن بطال رحمه الله در این باره می فرماید: موضوع تغییر دادن اسم ناپسند به اسم بهتر و پسندیده من باب وجوب نیست.
2ـ و در حدیث دیگر از عایشه رضی الله عنها روایت شده که: پیرمردی نزد رسول الله صلی الله علیه و سلم آمد در حالی که ایشان نزد من بودند. رسول الله صلی الله علیه و سلم به پیرمرد فرمود: تو کیستی؟ او جواب داد: من جَثَّامَه الْمُزَنِيَّه هستم. ایشان فرمودند: بلکه تو حسانه المزنیه هستی).
جثامه: اسم سنگینی است که معنای چیزهای ناپسند بسیاری در آن جمع شده مانند تنبلی، کابوس، خرفت و غیره.
3ـ و امام مسلم در صحیحش در کتاب (ادب)، باب: (استحباب تغییر دادن یک نام به نام بهتر)، از عبد الله بن عمر رضی الله عنهما روایت کرده که: (رسول الله صلی الله علیه و سلم نام عاصیه (نافرمان) (که یکی از دختران عمر رضی الله عنه بود) را تغییر داد و فرمودند: تو جمیله هستی).
و امام بخاری در کتاب (ادب المفرد) از ام المؤمنین عایشه رضی الله عنها روایت کرده: (نزد رسول الله صلی الله علیه و سلم درباره شخصی که شهاب نام داشت؛ صحبت شد. رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: بلکه آن هشام نام دارد). امام خطابی درباره معنای اسم شهاب می فرماید: شهاب به معنای شعله ی آتش است.
4ـ و از اسامه بن اخدری روایت شده (مردی به نام اصرم در بین گروهی بود که نزد رسول الله صلی الله علیه و سلم آمدند. ایشان از این فرد پرسیدند: اسمت چیست؟ او گفت: من اصرم نام دارم. رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: بلکه تو زرعه هستی).
طبق این حدیث چون رسول الله صلی الله علیه و سلم نام اصرم را که به معنای قطع شده است؛ ناپسند می دانستند به نام زرعه که به معنای زرع و کشت است؛ تغییر دادند.
بنا بر این تمام این احادیث و احادیث دیگری که در این رابطه آمده دلیل بر این است که رسول الله صلی الله علیه و سلم نان خوب و پسندیده را دوست داشتند اما از نام زشت و ناپسند کراهیت داشتند و آن را تغییر می دادند. و چون اسم، تعریفی از فرد محسوب می شود، لازم است که والدین بهترین و زیباترین اسم ها را برای فرزندان خویش انتخاب کنند.
منبع: articles.islamweb.net
مترجم: ام محمد
|
.gif){kind=small}
