شرطهايی
که زوجین هنگام عقد نسبت به هم می گذارند
الحمدالله رب العالمين، والعاقبه
للمتقين، ولاعدوان الا علي الظالمين، والصلاه والسلام علي محمد الذي ارسله ربه رحمه
للعالمين و علي آله و صحبه اجمعين.
گاهي به هنگام عقد زن
يا شوهر شرط يا شروطي را براي قبول ازدواج قرار ميدهند كه ممكن است برخي از آنها
باطل و برخي ديگر صحيح باشند. شروط صحيح بر دو گونهاند: شروطي كه عمل به آنها لازم
و شروطي كه وفاي به آنها ضروري نيست.
1- شروطي كه عمل به
آنها لازم است
اين نوع از شروط، شروطي
هستند كه براي زن مصلحتي را در پي داشته باشند و از طرف ديگر حقوق كسي ديگر را ضايع
ننمايند و با حقوق و مسئوليتهاي مشروع ازدواج منافات نداشته باشند. مانند اين كه
زن حق داشته باشد كه با شوهر به مسافرت نرود، يا او را از شهر خود به شهر ديگري
انتقال ندهد. چنانچه مرد به اين شرايط زن عمل ننمايد براساس رأي حنابله، زن حق دارد
كه يك طرفه نكاحش را فسخ كند. زيرا رسول خدا صلی الله علیه وسلم ميفرمايد:
«بهترين و والاترين
شروطي كه لازم است مراعات شوند شروطي هستند كه ثبات و دوام زناشويي را در پي داشته
باشد».(
اخرجه الجماعه.)
2- شروط صحيحي كه عمل
به آنها ضروري نيست
اينگونه شروط عبارتند
از :
الف : زن شروطي را
پيشنهاد نمايد كه با حقوق زناشويي مرد و مسئوليتهاي او سازگار نباشد. مثل اينكه:
زن بگويد: شوهرش نبايد به مسافرت برود، در هيچ كار اداري استخدام نشود.
ب: زن شروطي را مقرر
نمايد كه باعث صدمه ديدن حقوق ديگران بشود. براي مثال بگويد: به اين شرط حاضرم با
تو ازدواج كنم كه پس از مدتي همسر اولت را طلاق بدهي. زيرا رسول خدا صلی الله علیه
وسلم ميفرمايد:
«روا نيست كه ازدوج با
زني سبب طلاق زني ديگر بشود».(
اخرجه احمد.)
3- شروطي كه باطلند و
وفاي به آنها روا نيست
برخي از شروط هرچند
باطل هستند، اما ذكر آنها باعث باطل شدن عقد نيست، شروط : باطل آن است كه ازدواج را
مقيد به اموري خلاف شريعت بنمايد؛ مانند: اينكه در ازدواج مهريهاي در كار نباشد.
زن هزينه و مخارج منزل مرد را تأمين نمايد، مرد حق همبستري زن را نداشته باشد. يا
زن خود به تنهايي به مسافرتهاي مخاطرهآميز برود. همه اين موارد به اتفاق علما به
خاطر تضادشان با لوازم ازدواج و حقوق و مسئوليتهاي آن باطلاند.
وصلی الله وسلم علی
نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.
وآخر دعوانا أن
الحمدلله رب العالیمن.
|