خواستگاری

الحمدالله رب العالمين، والعاقبه للمتقين، ولاعدوان الا علي الظالمين، والصلاه والسلام علي محمد الذي ارسله ربه رحمه للعالمين و علي آله و صحبه اجمعين.

از قديم‌الايام عادت بر اين بوده كه پيش از ازدواج از طرف خانواده پسر به خواستگاري دختر خانواده‌اي ديگر مي‌رفته‌اند و اين فرهنگ مورد تأييد شريعت اسلام قرار گرفته است و خطبه يا خواستگاري اظهار رغبت و علاقه به ازدواج با زني معين و اعلان آن به والدين يا ولي و سرپرست اوست. حكمت خواستگاري آشنايي متقابل پسر و دختر از افكار و اخلاق و گرايش‌ها و نگاه طرف مقابل به آينده است و چنانچه طرفين توافق نمايند، مرحله خواستگاري انجام گرفته است.

خواستگاري و پاسخ مثبت خانواده دختر و رضايت او، صرفاً‌ يك وعده دادن است و خواندن سوره‌اي از قرآن و پخش شيريني و اجراي مراسم به هيچ‌وجه به معني مشروعيت و رسميت پيدا كردن ازدواج و مباح شدن پيامدهاي آن نيست.

شريعت اسلام به خواستگار اجازه مي‌دهد كه چهره و دست‌هاي دختر را تا مچ نگاه كند، اما به هيچ‌وجه نگاه به بقيه بدن او پيش از مراسم عقد جايز نيست، زيرا پيش از اجراي عقد نسبت به يكديگر نامحرم به شمار مي‌روند.

احاديث زيادي در مورد مباح بودن نگاه به دختر پيش از عقد آمده است:

-        از مغيره بن شعبه روايت شده است كه او مي‌خواست به خواستگاري خانمي برود. رسول  خدا صلی الله علیه وسلم فرمود:

«به او نگاه كن، زيرا نگاه كردن به او زمينه موافقت و سازگاري را در بين شما فراهم مي‌كند».( احمد و اصحاب السنن.)

-        و از جابر روايت شده كه گفته است: از رسول  خدا صلی الله علیه وسلم شنيدم كه مي‌فرمود:

«هرگاه به خواستگاري خانمي رفتيد و توانستيد كه سبب تصميم به ازدواج با او بشود، او را ببينيد، اين كار را انجام دهيد». احمد و ابوداود)

-        از موسي بن عبدالله و او هم از ابوحميد روايت شده كه: ‌رسول  خدا صلی الله علیه وسلم فرموده است:

«هرگاه خواستيد از خانمي خواستگاري نماييد، مانعي ندارد كه او را ببيند و به او نگاه كنيد، به شرطي كه قصد ازدواج با او را داشته باشيد، هرچند خود او متوجه موضوع نباشد».(مسند امام احمد)

خلوت كردن مرد با دختر يا زني كه از او خواستگاري كرده و جواب مثبت هم گرفته ـ‌ به دليل آن‌كه محرم يكديگر نيستند ـ جايز نيست. رسول  خدا صلی الله علیه وسلم فرموده است:

«هركس راست مي‌گويد كه به خداوند و دنياي پس از مرگ ايمان دارد، با هيچ زني كه محرمي همراه او نيست، خلوت نكند، زيرا سومين آنها شيطان خواهد بود».( اخرجه احمد بن جابر)

هرگاه خواستگار خواست اطلاعات خود را از كسي كه مي‌خواهد، از او خواستگاري نمايد تكميل كند، مي‌تواند اين كار را از طريق خانمي مورد اطمينان انجام دهد، و آن خانم با دقت به او نگاه كند و پس از اطلاع از صفات و ويژگي‌هاي او مرد را صادقانه و بدون كم و زياد در جريان قرار دهد.

زن هم مي‌تواند مرد مطمئني را براي كسب معلومات از ظاهر و اخلاق و رفتار مرد خواستگار مأمور كند، زيرا زنان هم دوست دارند كه شريك زندگي‌شان انسان موردنظر آنان باشد.

اما بيرون رفتن و گردش و مسافرت پسر و دختري كه قرار است با هم ازدواج نمايند و هنوز عقد و پيمان ازدواج آنها بسته نشده، ناروا و بي‌نتيجه است. زيرا هر يك تلاش مي‌كنند كه شخصيت واقعي خود را پنهان نمايند، و در واقع مي‌توان گفت كه هر يك در آن مدت مانند هنرپيشه‌ها براي طرف مقابل فيلم بازي خواهند كرد و از قديم گفته‌اند: «همه حرف و حركات پسر و دختر پيش از ازدواج دروغ و فريبي بيش نيست».

وصلی الله وسلم علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.‏

وآخر دعوانا أن الحمدلله رب العالیمن.‏