آداب شب زفاف

با اختصار از کتاب (آداب الزفاف) علامه الباني.

الحمدالله رب العالمين، والعاقبه للمتقين، ولاعدوان الا علي الظالمين، والصلاه والسلام علي محمد الذي ارسله ربه رحمه للعالمين و علي آله و صحبه اجمعين.

1- مستحب است داماد با همسرش ملاطفت کند مثلاً به او شربت و شيريني و مانند آن بدهد؛ به دليل حديث اسماء بنت يزيد : (إني قينت عائشة لرسول الله صلی الله علیه وسلم ، ثم جئته فدعوته لجلوتها، فجاء فجلس إلي جنبها، فأتي بعس لبن، فشرب ثم ناولها النبي صلی الله علیه وسلم  فخفضت رأسها و استحيت، قالت أسماء : فانتهرتها و قلت لها، خذي من يد النبي صلی الله علیه وسلم  قالت : فأخذت فشربت شيئا)( الحميدي (367/179/1).

«عايشه را براي پيامبر صلی الله علیه وسلم  مزين کردم، سپس نزد پيامبر صلی الله علیه وسلم  رفتم، و او را براي دخول بر عائشه دعوت کردم، آمد و کنار نشست، سپس ظرفي بزرگ از شير آورده شد، پيامبر صلی الله علیه وسلم  از آن خورد و به عائشه داد، عائشه سرش را پايين انداخت و شرم کرد، اسماء گويد : بر سر او داد زدم و گفتم ظرف شير را از دست پيامبر صلی الله علیه وسلم  بگير. اسماء گويد :عائشه شير را گرفت وکمي از آن را خورد».

2- يکي ديگر از سنت‌هاي زفاف اين است که داماد دستش را روي پيشاني همسرش قرار دهد و بسم الله بگويد و از خدا طلب برکت کند و دعايي را که در حديث زير آمده است بخواند :

پيامبر صلی الله علیه وسلم  فرمود :

(إذا تزوج أحدکم امرأة، أو اشتري خادما، فليأخذ بناصيتها، وليسم الله عزوجل و ليدع بالبرکة، و ليقل : اللهم إني أسألک من خيرها وخير ما جبلتها عليه، و أعوذ بک من شرها و شر ما جبلتها عليه) ابن ماجه (1918/617/1).

«هرگاه يکي از شما زني را به ازدواج خود درآورد يا خادمي را خريد، دست بر پيشاني‌اش بگذارد و بسم الله بگويد و براي او از خدا طلب برکت کند، و بگويد : (اللهم إني أسألک من خيرها و خيرما جبلتها عليه، و أعوذ بک من شرها و شرما جبلتها عليه) يعني : خداوندا! خير او و خير آنچه در او آفريده‌اي را از تو مي‌خواهم و به تو از شر او و شر آنچه در او آفريده‌اي پناه مي‌برم».

3- سنت است دو رکعت نماز با هم بخوانند چون اين کار از سلف نقل شده و دو اثر در اين باره آمده است :

- از ابوسعيد مولاي ابوأسيد روايت است : (تزوجت و أنا مملوک فدعوت نفرا من أصحاب النبي صلی الله علیه وسلم  فيهم ابن مسعود و أبوذر وحذيفة، قال : و أقيمت الصلاة، قال : فذهب أبو ذر ليتقدم، فقالوا : إليک قال : أو کذلک؟ قالوا : نعم، قال : فتقدمت بهم و أنا عبد مملوک، و علموني، فقالوا : إذا دخل عليک أهلک فصل رکعتين، ثم سل الله من خير ما دخل عليک، و تعوذ به من شره ثم شانک و شأن أهلک) . ابن أبي شيبه (311/4).

 «در حاليکه برده بودم ازدواج کردم، جماعتي از اصحاب پيامبر صلی الله علیه وسلم  را دعوت نمودم که در ميان آنان ابن مسعود، ابوذر و حذيفه حضور داشتند، (ابوسعيد) گويد : براي نماز اقامه گفته شد، ابوذر جلو رفت تا پيشنماز شود. (به من) گفتند : تو امامت کن، (ابوسعيد) گفت : من امامت کنم؟ گفتند بله، گفت : در حالي که برده بودم امام شدم، آنان به من ياد دادند و گفتند : هرگاه همسرت بر تو وارد شد، دو رکعت نماز بخوان سپس از خداوند خير آنچه به خانه تو وارد شده را بخواه و از شر او به خداوند پناه ببر سپس به کار خود و خانواده‌ات مشغول شو».

- از شقيق روايت است که مردي بنام ابو حريز آمد و گفت : من با دختري جوان ازدواج کرده‌ام و مي‌ترسم که کينه مرا به دل بگيرد، عبدالله بن مسعود گفت : (إن الإلف من الله والفرک من الشيطان يريد أن يکره إليکم ما أحل الله لکم، فإذا أتتک فأمرها أن تصلي وراءک رکعتين) «الفت از خداوند و کينه از شيطان است که مي‌خواهد آنچه که خداوند براي شمال حلال کرده را بد جلوه دهد، پس هرگاه همسرت نزد تو آمد به او بگو که پشت سرت دو رکعت نماز بخواند»، در روايتي ديگر از ابن مسعود آمده است : و بگو : (اللهم بارک لي في أهلي و بارک لهم في، اللهم اجمع بيننا ما جمعت بخير و فرق بيننا إذا فرقت إلي خير). ابن أبي شيبه (312/4).

«خداوندا! اهل وعيالم را برايم مبارک گردان و مرا نيز براي آنها مبارک گردان. خداوندا! تا آنگاه که در باهم بودن ما خير هست، ما را با هم جمع کن، و هرگاه در جدايي‌مان خير باشد بين ما جدايي بيافکن».

4- سنت است که در هنگام آميزش بگويد : ‏«بِسْمِ اللهِ، اللَّهُمَّ جَنِّبْنَا الشَّيْطَانَ، وَجَنِّبِ الشَّيْطَانَ مَا رَزَقْتَنَا»بسم الله الرحمن الرحیم. بار الها! ما را از (شر) شیطان نگهدار، و اولادهای که بما عطا ‏میکنی از (شر) شیطان نگهدار).‏»، پيامبر صلی الله علیه وسلم  فرمود : (فإن قضي بينهما ولد لن يضره الشيطان أبدا) «اگر کودکي از آن دو متولد شود، شيطان هرگز به او ضرر نمي‌رساند». متفق عليه

مرد مي‌تواند در محل نسل، و از هر طرفي که بخواهد، از جلو يا از پشت (فقط در محل نسل)، با همسرش آميزش کند. خداوند متعال مي‌فرمايد :

) نِسَاؤُکُم حَرثٌ لَکُم فَأتُوا حَرثَکُم أنَّي شِئتُم (    (بقره: 223)

«زنان شما محل بذرافشاني شما هستند پس از هر راهي که مي‌خواهيد به آن محل درآييد».

(و زناشويي نمائيد به شرط آنکه از موضع نسل تجاوز نکنيد) يعني هر طور که خواستيد از جلو يا از عقب (به شرطي که در محل نسل باشد).

از جابر رضی الله عنه روايت است : (کانت اليهود تقول، أذا أتي الرجل امرأته من دبرها في قبلها کان الولد أحول فنزلت: ) نِسَاؤُکُم حَرثٌ لَکُم فَأتُوا حَرثَکُم أنَّي شِئتُم (

«يهود مي‌گفتند : اگر مردي از پشت در محل نسل با همسرش جماع کند، بچه احول (چپ چشم) خواهد شد، پس اين آيه نازل شد : ‌) نِسَاؤُکُم حَرثٌ لَکُم فَأتُوا حَرثَکُم أنَّي شِئتُم ( «زنان شما محل بذرافشاني شما هستند پس از هر راهي که مي‌خواهيد به آن درآئيد (به شرط آنکه از موضع نسل تجاوز نکنيد)». متفق عليه

از ابن عباس رضی الله عنه روايت است : (کان هذا الحي من الأنصار و هم أهل وثن مع هذا الحي من يهود و هم أهل کتاب و کانوا يرون لهم فضلا عليهم في العلم، فکانوا يقتدون بکثير من فعلهم، و کان من أمر أهل الکتاب أن لايأتوا النساء إلا علي حرف، و ذلک أستر ماتکون المرأة، فکان هذا الحي من الأنصار قد أخذوا بذلک من فعلهم، و کان هذا الحي من قريش يشرحون النساء شرحا منکرا، و يتلذذون منهن مقبلات ومدبرات و مستلقيات، فلما قدم المهاجرون المدينة، تزوج رجل منهم امرأة من الأنصار فذهب يصنع بها ذلک، فأنکرته عليه و قالت : إنما کنا نؤتي علي حرف، فاصنع ذلک و إلا فاجتنبي، حتي شري أمرها. فبلغ ذلک رسول الله صلی الله علیه وسلم  فأنزل الله عزّوجلّ ) نِسَاؤُکُم حَرثٌ لَکُم فَأتُوا حَرثَکُم أنَّي شِئتُم ( أي مقبلات و مدبرات و مستلقيات، يعني بذلک موضع الولد) [آداب الزفاف 28]

«اين قبيله انصار که بت‌پرست بودند با اين قبيله يهود که اهل کتاب بودند در يک جا زندگي مي‌کردند، انصار آنان را در علم بر خودشان برتر مي‌دانستند، و در کارهايشان بهآنها اقتدا مي‌کردند، يکي از کارهاي اهل کتاب اين بود که با همسرانشان از پهلو جماع مي‌کردند که در اين حالت زن پوشيده‌تر است و اين قبله از انصار در اين کار از آنها تقليد مي‌کردند ولي قريش زنانشان را در هنگام نزديکي بيش از حد پهن مي‌کردند و از جلو و عقب و پهلو (فقط در محل نسل) از آنها لذت مي‌بردند. وقتي مهاجرين به مدينه آمدند مردي از آنان با زني از انصار ازدواج کرد و خواست اين کار (پهن کردن) را با او انجام دهد، زن اين کار او ناپسند دانست و گفت : رسم ما بر اين است که از پهلو نزديکي شود، تو هم اين کار را بکن، در غير اين صورت از من کناره گير. اين جريان بزرگ شد تا اينکه به پيامبرt رسد و خداوند عزوجل اين آيه را نازل کرد : ) نِسَاؤُکُم حَرثٌ لَکُم فَأتُوا حَرثَکُم أنَّي شِئتُم ( زنان شما محل بذرافشاني شما هستند پس از هر راهي که مي‌خواهيد (از جلو و عقب و پهلو که منظور محل نسل است) به آنان درآييد».

براي مرد حرام است که در غير محل نسل با همسرش جماع کند؛ چون پيامبر صلی الله علیه وسلم  فرمود : (من أتي حائضا أو امرأة في دبرها أو کاهنا فصدقه بما يقول، فقد کفر بما أنزل علي محمد)

«هر کسي با حائضي يا با زني در غير محل نسل جماع کند يا نزد کاهني برود و او را تصديق نمايد، به آنچه بر محمد نازل شده کفر ورزيده است».[الإرواء 2006]

بر زن و مرد شايسته است که هدفشان از ازدواج پاکدامني باشد تا خود را از آنچه خداوند حرام فرموده محافظت کنند، در اينصورت آميزش صدقه برايشان نوشته مي‌شود؛ به دليل حديث ابوذر رضی الله عنه  :

 (أن ناسا من أصحاب النبي صلی الله علیه وسلم  قالوا للنبي صلی الله علیه وسلم  : يا رسول الله، ذهب أهل الدثوربالأجور، يصلون کما نصلي، و يصومون کما نصوم، و يتصدقون بفضول أموالهم، قال : أوليس قد جعل الله لکم ما تصدقون؟ إن بکل تسبيحة صدقة، و بکل تکبيرة صدقة، و بکل تهليلة صدقة، و بکل تحميدة صدقة، و أمر بالمعروف صدقة، ونهي عن منکر صدقة، و في بضع أحدکم صدقة، قالوا يا رسول الله أياتي أحدنا شهوته و يکون له فيها أجر؟! قال : أرأيتم لووضعها في حرام أکان عليها وزر؟ فکذلک إذا وضعها في الحلا کان له أجر)مسلم

«گروهي از اصحاب پيامبر صلی الله علیه وسلم  به پيامبر گفتند، اي رسول خدا! ثروتمندان اجر و پاداش فراواني دريافت مي‌کنند؛ چراکه آنان مانند ما نماز مي‌خوانند، روزه مي‌گيرند، و (اضافه بر آن) از اموال اضافيشان صدقه مي‌دهند. پيامبر صلی الله علیه وسلم  فرمود : آيا خداوند چيزي را براي شما قرار نداده که با آن صدقه بدهيد؟ هر سبحان الله، الله أکبر، لا إله إلا الله و الحمدلله که مي‌گوييد براي شما صدقه محسوب مي‌شود، امر به معروف و نهي از منکر صدقه است، و در نزديکي با همسرانتان صدقه هست، گفتند : اي رسول خدا! يکي از ما شهوتش را برآورده مي‌کند برايش اجر و پاداش هم هست؟ فرمود : مگر ندانست که اگر آنرا از راه حرام برآورده کند، گناهکار مي‌شود؟ پس به همين ترتيب اگر در راه حلال آنرا برآورده کند، اجر و پاداش دريافت مي‌نمايد».

وصلی الله وسلم علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.‏

وآخر دعوانا أن الحمدلله رب العالیمن.‏