مردی بیست سال در سفر بوده و نزد همسرش نبوده است و بعد از این مدت او را به صورت
خلع، طلاق داده است. این زن می خواهد ازدواج کند آیا با این که بیست سال شوهرش نزد
او نیامده و با او همبستر نشده است باید عده بگذراند؟ و یا عده برای آن است که زن
حامله است یا نه یا برای امري دیگر؟
الحمدلله،
اگر آنگونه باشد که شما می گویید شکی نیست که گذراندن عده بر او لازم است، چون بعد
از طلاق گذراندن عده لازم است؛ اگر چه شوهر مدت طولانی غایب بوده باشد، چون الله
تعالی می فرماید« وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ
قُرُوءٍ » [بقره:228]
[و زنان مطلّقه باید (بعد از طلاق)به مدت سه بار عادت ماهیانه(و یا سه بار پاک شدن
از حیض) انتظار بکشند.]
اما حکمت در مورد آن: علامه ابن قیم در اعلام الموقعین (
2/89-92.)
بحث ارزشمندی در این موضوع نوشته است، و می گوید: حکمت از گذراندن عده و منظور از
آن تنها پاک بودن رحم نیست؛ بلکه فلسفه های دیگری نیز دارد، بنابراین زنی که شوهرش
وفات می یابد بدون این که با او همبستر شده باشد، گذراندن عدّه بر او لازم است، حتی
اگر از نظر سنّ و سال کوچک باشد که از نظر سنّی در شرایطی نباشد كه حامله گردد.
همچنین پیرزنی که امید حاملگی اش نمی رود، باز هم باید عده اش را بگذراند؛
بنابراین معلوم می شود که عدّه، حكمتهای دیگری علاوه از مشخص شدن حاملگی، دارد.
اما اگر این زنی که شما می گویید، در عوض طلاق خود به شوهرش پول یا مالی پرداخته
است و این زن خلع کرده است، از پیامبرصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ
احادیثی روایت است که از آن چنین بر می آید که عدّه ي زنی که خلع می کند، گذراندن
یک بار عادت ماهیانه (حیض) است. عثمان بن عفان رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ وگروهی از سلف
و خلف به این فتوا داده اند. شیخ الاسلام ابن تیميه و شاگردش علّامه ابن قیم(رحمهما
الله) نیز همین فتوا را داده اند. ان شاء الله همین درست و صحیح است، به خصوص اگر
بیم آن باشد که اگر زن تا سه بار عادت ماهیانه را بگذراند کفو خويش و شوهر جديدي را
كه به خواستگاريش آمده از دست می دهد و نیاز باشد که هر چه زودتر ازدواج کند.
از الله تعالی می خواهم ما و شما و همه برادران را آگاهی دینی و ثبات بر دین عطا
نماید.
بیگمان او بخشنده و بزرگوار است. و السلام علیکم و رحمة الله وبرکاته.
شیخ ابن باز- مجموع فتاوی و مقالات متنوعة 22/174
IslamPP.Com
|