ميخواستم بدانم كه آيا شوهر حق دارد از اينكه براى خانواده خود نفقه آماده ميكند بر سر زن و خانواده اش منت بگذارد؟

الحمدلله،

نفقه شوهر بر زن و فرزندانش فرض است و وظيفه دينى و شرعى اوست كه از عهده سرپرستى آنها برآيد،

خداوند متعال ميفرمايد:

"وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ" (البقرة : 233)

«وخوراك‌ و پوشاك‌ آنان‌ (فرزندان) بر وجه‌ پسنديده‌ برعهده‌ پدر است‌»

و ميفرمايد: "لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَمَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا مَا آتَئهَا" (الطلاق : 7)

"بايد كه‌ خرج‌ كند توانگر از توانگري‌ خود، و آن‌ كس‌ كه‌ بر وي‌ روزي‌اش‌ تنگ‌ شده‌ است (كسي‌ كه‌ فقير و تنگدست‌ است) پس‌ بايد از آنچه‌ كه‌ خداوند به‌ او بخشيده‌ است خرج‌كند (و بر او بيش‌ از اين‌ تكليفي‌ نيست‌) خداوند هيچ‌ كس‌ را جز به‌ قدر آنچه‌ كه‌ به‌ او بخشيده‌ است (از رزق‌ و روزي) تكليف‌ نمي‌كند"

و پيامبر صلى الله عليه و سلم فرمودند:

"كفى بالمرء اثما ان يُضّيِّع من يعول" (روايت ابوداوود : 1692)

"كافيست گناه كسى كه عيالش (زن و فرزندانش) را تباه كند".

و به دليل فرموده پيامبر صلى الله عليه و سلم که وقتي از او سؤال شد حق همسران ما بر ما چيست؟ فرمود : "أن تطعمها إذا طعمت و تکسوها إذا اکتسيت ولاتضرب الوجه و لاتقبح ولاتهجر إلا في البيت" (صحيح -  ابن ماجة 1500)، يعنى: "هرگاه غذا خوردي به او هم غذا بدهي، و هرگاه لباس خواستي براي او هم لباس فراهم کني (غذا و پوشاکش را فراهم کن)، و به صورت او نزني و به او ناسزا نگوئي و تنها در خانه بسترش را ترک کن".

و شوهر حق ندارد به ازاى اين وظيفه شرعى و تهيه نفقه بر سر اهل و خانواده اش منت بگذارد وگرنه اولا مرتكب گناه كبيره شده، و ثانيا ثوابش باطل ميشود، خداوند متعال ميفرمايد:

" يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالأذَى" (البقرة: 264)

"اي مؤمنان تباه مکنيد صدقات خود را با منت گذاري و آزرده کردن."

و ميفرمايد: " الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ثُمَّ لاَ يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُواُ مَنّاً وَلاَ أَذًى " (البقرة: 262)

"آنانکه اموال خود را در راه خدا خرج مي کنند سپس آنچه را كه انفاق كرده اند با منت و اذيت دنبال نميكنند"

و اين آيات در مورد كسانى است كه صدقه مستحب را با منت گذارى بر ديگران عطا ميكنند پس چه برسد به كسى مانند شوهر كه انفاق بر اهل و عيالش واجب و فرض است؟!

و از ابوذر رضي الله عنه روايت شده است كه بيامبر صلى الله عليه و سلم فرمودند: "ثَلاثةٌ لا يُكلِّمُهُمْ اللَّه يوْمَ القيامة، ولا يَنْظُرُ إليْهِم، ولا يُزَكِّيهِمْ وَلهُمْ عذابٌ أليمٌ"، قال: فَقرأها رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم ثَلاثَ مَرَّات. قال أبو ذر: خَابُوا وخَسِروا منْ هُمْ يا رسولَ اللَّه، قال المُسبِل، والمَنَّانُ، والمُنْفِقُ سلعتهُ بالحِلفِ الكَاذبِ" (روايت مسلم)

يعنى: "سه گروه هستند که خداوند در روز قيامت با آنها سخن نگفته، و نظر نکرده، و تزکيه شان ننموده، و براي شان عذاب دردناکي است. ابوذر گفت: رسول الله صلي الله عليه وسلم آنرا سه بار خواند. سپس ابو ذر گفت: محروم و زيانکار شدند، اينها کيانند يا رسول الله صلي الله عليه وسلم؟

فرمود: کشان کنندهء لباس (متکبّر) و منت گذارنده و کسيکه متاعش (کالايش) را به سوگند دروغ ترويج دهد."

بنابراين يك شوهر بايد با حُسن خُلُق و با نيت ثواب و خير نفقه براى خانواده اش آماده كند تا اينكه پاداش صدقه از طرف خداوند دريافت كند و نبايد بر سر خانواده اش منت بگذارد تا ثوابش باطل نشود.

در ضمن، از نشانه‌هاي تکامل اخلاقي و رشد ايماني مرد اين است که با همسرش رفيق و نرمخو باشد همچنانکه پيامبر صلى الله عليه و سلم فرمودند: "أکمل المؤمنين إيمانا أحسنهم خلقا، و خيارکم خيارکم لنسائهم " (صحيح – ترمذى 928)، يعنى: "کاملترين مؤمنان از لحاظ ايمان، خوش اخلاقترين آنان‌اند و بهترين شما کساني هستند که براي همسرانشان بهترند"، بنابراين احترام به زن نشانه کمال شخصيت (مسلمان) است و اهانت به او نشانه پستي و فرومايگي است.

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com