بعضي از مردم مي گويند زنان در عقل و دين و ميراث و شهادت ناقص اند و سهم کمتری نسبت به مردان دارند. بعضي مي گويند خداوند آنها را در پاداش و عقاب با مردان برابر قرارداده است. نظر شما چيست آيا این حکم از نظر شرعی صحیح است؟

الحمدلله،

شريعت اسلامي جايگاه زن را بالا برده و آن را در جايي كه شايسته ي آن است قرار داده تا اين گونه از كرامتش پاسداري نمايد. شريعت، شوهر و وليّ زن را مكلف  نمو ده تا مخارج او را تامين كنند و به خوبي از او سرپرستي نمايند و به نيكويي با او رفتار شود. خداوند متعال مي فرمايد: «وعاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ » النساء-19 « و با آنان به شايستگى رفتار كنيد. »

از پيامبر  صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ روايت است كه فرمود:« خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لأَهْلِى » «بهترين شما كساني هستند كه از نظر رفتار و اخلاق و مهرباني با زنانشان بهترين باشند و من ازهمه ي  شمارفتار بهتري با خانواده ام دارم.» ترمذی (3895) وابن ماجه (1977)،

اسلام همه حقوق و تصرفات شرعي را كه مناسب با شخصيت زن است به زن داده، چنانكه خداوند مي فرمايد: « وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ» البقره-228« و زنان از همچون حقى كه [شوهران ] به طور شايسته بر آنان دارند، بر خور دارند و مردان بر آنان [به مرتبتى ] برترى دارند و خداوند پيروزمند فرزانه است »

يعني در معاملات مختلف از قبيل خريد و فروش و صلح و وكالت و عاريت و وديعه و.... مانند مردان هستند. همچنين عباداتي كه مناسب زن است بر زن واجب گردانيده مانند: طهارت، نماز، روزه، زكات و حج.

اما شريعت اسلامي در ارث سهميه زن را نصف سهميه مرد قرار داده است؛ چون زن مكلف نيست كه مخارج خود و خانه و فرزندانش را بپردازد، بلكه اين مرد است كه به تهيه اين هزينه ها مكلف گرديده است.

 همچنين در شريعت اسلامي شهادت دو زن برابر با شهادت يك مرد است؛ اما فقط در بعضي موارد؛ زيرا طبعاً زن دچار فراموشي مي شود، زيرا در معرض عادت ماهيانه، حاملگي، وضع حمل و تربيت فرزندان قرار دارد و همه اين موارد خاطر او را مشغول مي كند از اين رو شريعت مي گويد: بايد دو زن باشند كه شهادت دهند، تا بهتر و دقيقتر شهادت دهند. اما در امور ويژه زنان شهادت يك زن كفايت مي كند مانند رضاع، عيب هاي نكاح و غيره.

زن و مرد در پاداش در برابر ايمان و عمل صالح و حيات طيبه در دنيا و پاداش فراوان در آخرت برابر هستند؛ خداوند متعال مي فرمايد:« مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» [النحل-97]« هر كس در حالى كه مؤمن است كار شايسته انجام دهد، مرد باشد يا زن، او را به زندگانى اى پاك زنده مى داريم و پاداششان را به [حسب ] نيكوترين آنچه مى كردند، به آنان مى دهيم (97) »

 پس زن حقوقي دارد و واجبات و وظايفي بر عهده او هست، همانطور كه مرد از يك سو حقوقي دارد و از سوي ديگر واجباتي بر او هست، و كارهايي هست كه مناسب مردان مي باشند و منوط به مردان است، چنان كه اموري هست كه مناسب زنان مي باشند و منوط به زنان است.            

و بالله التوفيق، و صلي الله علي محمد و آله و صحبه و سلم.

فتاوي اللجنة الدائمۀ للبحوث العلميۀ و الإفتاء(17/6- 8)

IslamPP.Com