الحمدلله،

 پایین تر گذاشتن شلوار از شتالنگ(قوزک)پا اگر به قصد تکبر باشد، سزایش این است که الله تعالی روز قیامت به آن فرد نگاه نمی کند و با او سخن نمی گوید و او را پاک نمی گرداند و او عذاب دردناکی دارد.  امّا اگر به قصد تکبر نباشد سزایش این است که آنچه پایین تر از شتالنگ باشد به دوزخ می رود؛ چون پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ  می فرماید:« ثَلَاثَةٌ لَا يُكَلِّمُهُمْ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ: الْمُسْبِلُ، وَالْمَنَّانُ، وَالْمُنَفِّقُ سِلْعَتَهُ بِالْحَلِفِ الْكَاذِبِ»: مسلم 106

«سه نفر اند که روز قیامت الله با آنها سخن نمی گوید و به آنها نگاه نمی کند و آنان را پاک نمی گرداند و عذاب دردناکی دارند: کسی که شلوارش را پایینتر از شتالنگ می گذارد، و کسی که منّت می گذارد، و کسی که کالایش را با قسم دروغین می فروشد.»

 پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ   می فرماید: «مَنْ جَرَّ ثَوْبَهُ خُيَلَاءَ لَمْ يَنْظُرْ اللَّهُ إِلَيْهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» : بخاری 5783 و مسلم 2085

 « کسی که لباسش را به قصد تکبر پایین بکشاند؛ الله تعالي در روز قیامت به او نگاه نمی کند».

 این در مورد کسی است که به قصد تکبر لباسش را پایین می گذارد؛ امّا کسی که قصدش تکبر نباشد، در صحیح بخاری از ابوهریره رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ روایت است که پیامبرصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ  فرمود:« مَا أَسْفَلَ مِنْ الْكَعْبَيْنِ مِنْ الْإِزَارِ فَفِي النَّارِ» : «آنچه از شلوار که پایین تر از شتالنگ(قوزك پا) باشد در جهنم است» بخاری 5787

 وحدیث را مشروط به تکبّر نکرده است. با توجه به حدیث قبلی مقیّد کردن آن به تکبّر درست نیست، چون ابوسعید خدری رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ می گوید که پیامبر صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ  فرمود:« إِزْرَةُ الْمُسْلِمِ إِلَى نِصْفِ السَّاقِ، وَلَا حَرَجَ- أَوْ قَالَ: لَا جُنَاحَ- فِيمَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْكَعْبَيْنِ، مَا كَانَ أَسْفَلَ مِنْ الْكَعْبَيْنِ فَهُوَ فِي النَّارِ، مَنْ جَرَّ إِزَارَهُ بَطَرًا لَمْ يَنْظُرْ اللَّهُ إِلَيْه ِيَوْمَ الْقِيَامَةِ» ابوداود 4093

« ازار مسلمان باید تا نصف ساق باشد و اگر پایین تر از ساق تا شتالنگ باشد اشکالی ندارد، و پایین تر از شتالنگ در جهنم است، و هرکس به قصد تکبّر، شلوارش را پایین کند، الله تعالي در روز قیامت به او نگاه نمی کند».

  چون اینها دو کار متفاوت و دو سزای مختلف هستند. وقتی حکم و سبب فرق کند، نمی توان مطلق را بر مقیّد حمل کرد؛ چون اگر مطلق بر مقيّد، حمل شود تناقض پیش می آید.

 امّا کسانی که از حدیث ابوبکررَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ دلیل می گیرند که پایینتر گذاشتن شلوار از شتالنگ اگر به منظور تکبّر نباشد، اشکالی ندارد؛ به آنها می گوییم که حدیث ابوبکررَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ به دو دلیل نمی تواند برایتان حجت باشد:

دليل اوّل: این که ابوبکررَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ گفت: یکی از دو قسمتِ لباسم پایین می افتد؛ مگر این که همیشه مواظب آن باشم. بخاری 5784

پس ابوبکررَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ لباسش را به قصد تکبّر پایین نمی کرد؛ بلکه خودش پایین می افتاد و باز هم مواظب آن بود. کسانی که شلوارشان را پایین تر از شتالنگ می گذارند، آنها عملاً  چنین می کنند. ما به آنها می گوییم: اگر شما لباستان را بدون قصد تکبر پایین تر از شتالنگ می گذارید، طبق حدیث با آتش جهنم عذاب داده می شوید. اگر به قصد تکبر این کار را کنید، عذابتان بزرگتر خواهد بود و الله تعالي روز قیامت با شما سخن نمی گوید، شما را نگاه نمی کند، پاکتان نمی گرداند و عذاب دردناکی دارید.

دلیل دوم: این که پیامبرصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ  ابوبکررَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ را تزکیه و تأیید نمود و گواهی داد که او از کسانی نیست که به قصد تکبّر شلوارشان را پایین تر از شتالنگ می گذارند. آیا این افرادی که این کار را می کنند، چنین تأییدیه و گواهی دارند؟ که ندارند؛ امّا شیطان بعضی از مردم را تشویق می کند تا به دنبال نصوص متشابه قرآن و سنت باشند. این گونه کارهایی را که می کنند برایشان توجیه نماید. الله تعالي هر کسی را که بخواهد هدایت می نماید. از الله تعالي برای ما و شما، هدایت را خواستاریم.

شیخ ابن عثیمین،رساله ای در روش نماز پیامبر،ص33 با اندکی تصرف

IslamPP.Com