کلید سیزدهم: جوانمردی

داستانهای واقعی:

عشق درمان سرطان است

جوانی از من خواست که دختر خوبی را به او معرفی کنم تا با او ازدواج کند. من هم دختر نیکوکاری را به او معرفی کردم. او خواست به تنهایی با او صحبت کند ولی من این پیشنهاد را رد کردم و بر این امر اصرار کرد و گفت : رازی دارم که می‌خواهم آن را به او بگویم. ولی من باز هم این پیشنهاد را قبول نکردم و سپس از پافشاری فراوان به من گفت که او سرطان خوش‌خیم دارد و دکتر به او گفته است که او در طول دو سال آینده یا از دنیا خواهد رفت ویا شفا خواهد یافت. در دفتر کارم جلسه‌ای برای آن دو تشکیل دادم، جوان جریان را برای آن دختر تعریف کرد و گفت : من از درگاه خدا طلب خیر و صلاح کردم و سپس خوابیدم من به خاطر دیندار بودنت به تو علاقه‌مند شدم و از خداوند می‌خواهم تو را حفظ کند هر زنی ممکن است با مرد سالمی ازدواج کند و شوهرش پس از ازدواج بیمار شود یا بمیرد. به آن دختر گفتم : به خاطر مادرت که پدرت سالها پیش و برادرت به تازگی به خاطر ابتلا به سرطان از دنيا رفته‌اند بیشتر فکر کن. و مصیبت مرگ شوهر، پسر و داماد را همه با هم برایش گردهم نیاور! دختر جوان گفت : من با این جوان بیشتر مشورت خواهم کرد و به درگاه خداوند پناه می‌برم. پس از مدتی خداوند به جوان شفا داد و در حال حاضر آنها فرزندانی دارند که به فعالیتهای اسلامی و دعوی در راه خدا مشغولند.

کلید جوانمردی

منظور از جوانمردی بزرگواری، بخشش و قدرشناسی تلاش فرد دیگر و ماندن در کنار او در سختی‌ها می‌باشد تا رنج و محنت ، به بخت و شادی و بهره تبدیل شود. چه بسا ممکن است مصیبت به رشد درخت عشق منتهی شود قدرشناسی اینکه همسرش در سختی و رفاه با اوست و در مجموع مردانگی به معنی رعایت انصاف و نیکوکاری است.

شواهدی از سنت نبوی

پیامبر صلی الله علیه وسلم  فرموده است : «إن من أحبکم إلیّ و أقربکم منی منازل یوم القیامة أحسانکم أخلاقا الموطئون أکنافا الذین یألفون و یؤلفون» : «بی‌تردید از دوست‌داشتنی‌ترین افراد شما در نظر من و نزدیکترین شما به من از نظر جایگاه و منزلگاه در روز قیامت، خوش اخلاق‌ترین شما هستند که فروتن هستند و با دیگران انس می‌گیرند و دیگران هم با آنان انس و الفت می‌گیرند.»

خدیجه رضی الله عنه  خطاب به پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : بی‌تردید خداوند تو را دچار مشکل نخواهد کرد زیرا تو صله‌رحم را به جا می‌آوری، مهمان را گرامی می‌داری و به یتیم پناه می‌دهی و در سختیهای روزگار به دیگران کمک می‌کنی.

هرگاه قومی درباره فرد جوانمردی سخن بگویند گمان می‌کنم فرد مورد نظرشان من هستم. زیرا تنبلی و سستی نکرده‌ام.

داستانهای واقعی:

انبه در بهشت

مردی همسرش که او را از ته دل و بسیار زیاد دوست می‌داشت از دنیا رفت. بردباری او در هنگام زندانی شدنش به عنوان یک دعوتگر راه خدا به مدت بیست سال الگوی جوانمردی و صبر بود. زمانی که آن مرد از زندان خارج شد تلاش کرد به پاس جوانمردی و بردباری همسرش به او پاداشی بدهد. سپس از مدتی آن زن از دنیا رفت. مرد که دانشمند و استاد بزرگی بود همچون طفل خردسالی در فراقش گریست.

روزی به دیدار دوستانش رفت. آنها نوشیدنی مورد علاقه‌اش (آب انبه) را برایش آوردند اما او از نوشیدن امتناع کرد و گفت : قسم خورده‌ام که آن را ننوشم مگر به همراه همسرم در بهشت همچنان که در دنیا آن را با هم می‌نوشیدیم.

جوانمردی زن و وفاداری شوهر

مردی پیش من آمد و با من مشورت کرد تا با زن دیگری ازدواج کند و عواملی را ذکر کرد که برای من قانع‌کننده نبود. اما من اخلاق جوانمردی را به او یادآوری کردم. او بیش از 9 ماه به علت سحری که توسط مادر نامزد قبلی‌اش انجام شده بود، قادر به نزدیکی با همسرش نبود. مرد از زنش خواست برای خودش راه طلاق را انتخاب کند یا به مادرش اطلاع دهد و هر آنچه می‌خواهد از اموالش بردارد. اما زن صبر کرد و امر را نادیده گرفت و به او گفت : تا زمان مرگم همچنان همسر تو باقی خواهم ماند.

یادآوری من مانع تجدید فراش او شد. زیرا باید با انسان جوانمرد بهترین رفتار را در پیش گرفت به ویژه در حالی که آن مرد از نظر شرعی قادر به رعایت عدالت میان همسرانش نمی‌بود.

ابزارهای عملی برای تحقق کلید مردانگی

·     نیکی کردن بیش از حد انتظار فرد، موجب ایجاد محبت پایدار و اصیلی خواهد شد.

·     به کار بردن نهایت تلاش و کوشش برای انجام کار نیک و نفع رساندن به مردم «همسرم بزرگوار، بخشنده و با همت است».

·     بزرگداشت و احترام به همسر و خانواده‌اش

پیامبر خطاب به عایشه فرمود : «خودت از این غذا بخور و آن را برای خانواده‌تان نیز ببر.»

·     سخاوت در بخشش اموال به اندازه توانایی است به ویژه قبل از اینکه همسرتان درخواست چیزی کند.

امام شافعی در ( اُمّ ) می‌نویسد : دادن نفقه به بهترین شیوه آن است که قبل از اینکه درخواست چیزی کند آن را به او بدهی اگر قبل از دادن آن چیز آن را از تو طلب کند، این امر نیکی‌کردن در دادن نفقه نیست.

·     کمک در انجام کارهای منزل به اندازه توانایی حتی اگر فقط به صورت همدردی و همفکری باشد.

·     از نشانه‌های مردانگی و جوانمردی، بخشیدن و عفو سریع و به بهترین شیوه آمرزیدن وتکرار نکردن سرزنش و عتاب است. خداوند می‌فرماید :

«الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ» (آل عمران : 134)

«... و آنان که خشم خود را فرو می‌خورند و کسانی که [در هنگام خشم] از مردم در می‌گذرند و آنها را مورد عفو و بخشش قرار می‌دهند، [همان نیکوکارانند] که خداوند نیکوکاران را دوست دارد.»

ابزارهای عملی برای تحقق کلید جوانمردی

·     زنگ‌زدن از محل کار به همسرتان و جویای احوال وی شدن با هدف اینکه احساس کند شما به او توجه می‌کنید و او را بزرگ می‌دارید نه به خاطر واگذار‌کردن انجام امور به او ...

·     صبرکردن در برخورد با انواع مصیبتها و آزمایشها مانند مسافرت، بیماری و فقر به طوری که این رنجها به پله‌ای برای رسیدن به پیشرفت و شادی تبدیل شود.

·     جویای همه امور و اشیای کوچک و بزرگ منزل نشدن مانند (لیوانی که شکسته است، چیزی که گم شده یا غذایی که خورده شده است.)

تمرین : جوانمردی همیشگی

با افراد گروهتان درباره راههای عملی و پایدار برای به وجود آوردن مردانگی و جوانمردی در یکی از حالتهای زیر گفتگو کنید.

·     سلامتی و بیماری

·     ثروتمندی و فقر

·     در منزل و در مسافرت

·     حالت رضایت و حالت خشم

·     خوشی‌ها و سختی‌ها

ترک‌کردن عادات ناپسند و در پیش‌گرفتن عادات پسندیده

آسودن در باغهای بهشت

خوشبختی انسان به میزان عشق و محبت اوست نه به اموالش بخل مال را به اخگر آتش تبدیل می‌کند.

کم شدن اموال انسان بزرگوار و بخشنده ثروتمندی است و ثروتمندی انسان بخیل فقر و تنگدستی به شمار می‌آید.

هرگاه قومم بپرسند که جوانمرد و بخشنده کیست؟ یقین پیدا می‌کنم که مقصودشان من هستم زیرا خسته نشده‌ام و تنبلی نکرده‌ام.