برنامه اسلام در تربیت بدنی

یکی از وظایف مهم والدین و مربیان در قبال فرزندان وظیفه تربیت و پرورش بدنی است، ‏هدف از این پرورش رشد کودک براساس نیرو و سلامت جسمانی و ایجاد حیاتی مملو از نشاط ‏و جنبش است.‏

در اینجا برنامه‌ای را که دین مبین اسلام در جهت تربیت جسمی فرزندان ارائه نموده است به ‏خدمت خوانندگان عزیز تقدیم می‌دارم که بیش از پیش دریابند چه مسؤولیت سنگینی به عهده ‏پدران و مادران و مربیان گذاشته شده است، همچنین دور نمایی روشنگر از مراحل آن را در ‏یابیم.‏

‏1- تامین مخارج زن و فرزند بر مرد واجب است

این وجوب براساس کلام مقدس خدایتعالی است که می‌فرماید:‏

‏« الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ » (البقره/233)‏

‏«نفقه و پوشش شایسته زن (که بچه را بدنیا آورده و شیر می‌دهد) بعهده پدر بچه است». ‏

و براساس گفته پیامبر عظیم الشان ماصلی الله وسلم آنجا که می‌فرماید: «دینار أنفقته في سبیل ‏الله، ودینار أنفقته فی رقبة، و دینار تصدقت به علی مسکین، و دینار أنفقته علی أهلک ... ‏أعظمها أجراً الذی أنفقته علی أهلک».‏

‏«دیناری در راه خدا می‌بخشی و یا در آزاد کردن بنده‌ای می‌دهی یا به مسکینی صدقه می‌دهی و ‏یا برای تامین معاش و زندگی خانواده‌ات خرج می‌کنی، در نزد خدای عزوجل بیشترین پاداش ‏مربوط به آن است که در تامین معاش و زندگی خانواده‌ات خرج کرده‌ای». (روایت از مسلم).‏

همانطور که تامین معاش و زندگی افراد خانواده نزد خدای متعال پاداش دارد به همان اندازه ‏قصور در این امر و سخت‌گیری بر زن و فرزند در حالی که مرد توانایی مالی دارد، موجب ‏گناه خواهد بود. و بشنوید کلام رسول گرامی خداصلی الله وسلم را که خطاب به کسانیکه بر زن ‏و فرزند خود سخت گرفته و زندگی را با خودداری از پرداخت وجوه مورد نیاز بر آنان تنگ ‏می‌کنند و حیاتشان را آکنده از رنج و مشقت می‌نمایند چه می‌فرماید. ‏

و به روایت مسلم آمده است: «کفی بالمرء إثماً أن یحبس عمن یملک قوته».‏

‏«برای مرد همین گناه کافی است که از دادن مایحتاج افراد تحت تکفلش خودداری کند». ‏منظوراز ضروریات مایحتاج خانواده غذا، پوشاک و مسکن مناسب است تا فرزندان در معرض ‏بیماری قرار نگرفته و از گرفتاری و مرض بدور باشند.‏

‏2- پیروزی از اصول صحیح در خوردن، آشامیدن و خواب

باید سعی مربی و والدین بر آن باشد که این اصول به عادت تبدیل شود.‏

یکی از نکات مهم در ارتباط با غذا خوردن جلوگیری از پرخوری و پرنوشی است. امام ‏‏«احمد» و «ترمذی» و دیگران روایت می‌کنند که رسول خداصلی الله وسلم فرمود: «ما ملأ ‏آدمی وعاء شراً من بطنه، بحسب ابن آدم لقیمات یقمن صلبه، فإن کان لابد فاعلا، فثلث لطعامه، ‏وثلث لشرابه، وثلث لنفسه».‏

‏«شکم بدترین ظرفی است که از طعام پر می‌شود. (فقط کنایه از حالت پرشدن است) برای آدمی ‏همانقدر خوردن کافی است که پشت راست دارد (منظور آنکه قادر به انجام اعمال و ضروریات ‏زندگی باشد)‏

پس اگر غذایی خورد باید ثلث شکم را برای غذا، ثلث آن را برای نوشیدن و ثلث اخر را برای ‏تامین سلامتی‌اش خالی باقی بگذارد».‏

و از رهنمودهای آن حضرت صلی الله علیه وسلم درباره نوشیدن این است:‏

نوشیدنی را با مکث، در دو نوبت یا سه نوبت سر بکشید و نباید در ظرف نوشیدنی فوت کرد و ‏یا ایستاده آنرا سرکشید.‏

‏«ترمذی» از «ابن عباس رضی الله عنه» روایت می‌کند که رسول خداصلی الله وسلم فرمودند: ‏‏«لا تشربوا واحداً کشرب البعیر، ولکن اشربوا مثنی وثلاث، و سموا إذا أنتم شربتم، واحمدوا إذا ‏أنتم رفعتم».‏

‏«مانند حیوان یکباره نوشیدنی را سر نکشید، بلکه دو یا سه بار تامل نمائید و قبل از نوشیدن نام ‏خدا را برده و بعد از آن سپاس گوئید».‏

و در صحیحین از «ابوقتاده» آمده است که رسول خداصلی الله وسلم «نهی أن یتنفس فی ‏الإناء». از دمیدن در ظرف نهی کرده‌اند. «نهی أن یتنفس فی الإناء أو ینفخ فیه». از دمیدن و ‏فوت کردن در ظرف غذا و نوشیدنی نهی کرده‌اند. (روایت ترمذی)‏

و در روایت «مسلم» از «ابوهریره رضی الله عنه» نیز آمده است که: «لا یشربن أحدکم قائماً، ‏فمن نسي فلیستقیء». «هیچکدام از شما ایستاده ننوشید و اگر کسی فراموش کرد پس از نوشیدن ‏استفراغ کند».‏

و از رهنمودهای آن رسول گرامی صلی الله وسلم درارتباط با خواب آنست که بر جانب راست ‏باشد چرا که خوابیدن برطرف چپ برای قلب ضرر دارد و تنفس را دشوار می‌کند.‏

‏«بخاری» و «مسلم» از «براء بن عازبس» روایت می‌کنند که گفت: رسول گرامی صلی الله ‏علیه وسلم فرمود: «إذا أتیت مضجعک فتوضأ للصلاة، ثم اضطجع علی شقک الأیمن، وقل: ‏اللهم أسلمت نفسی إلیک، ووجهت وجهی إلیک، وفوضت أمری إلیک، وألجأت ظهری إلیک، ‏رغبة ورهبة إلیک،‌ لا ملجأ ولا منجا منک إلا إلیک، آمنت بکتابک الذی أنزلت، ونبیک الذی ‏أرسلت، واجعلهن آخر ما تقول».‏

‏«قبل از رفتن به رختخواب وضو بگیر! سپس بر جانب راست دراز بکش و بگو خدایا تمامی ‏وجودم را به تو تسلیم کردم و روی به جانب تو گرداندم و امرم را به تو سپردم و به تو کل کردم ‏به دلیل رغبت به تو و رهبت از تو، هیچ محل پناه و نجاتی غیر از جانب تو نیست به کتابی که ‏نازل کرده‌ای و به پیامبری که فرستاده‌ای ایمان آوردم و این عبارات آخرین کلام تو باشد».‏

‏3- پرهیز از سرایت امراض واگیردار

براساس احادیث ذیل:‏

‏«مسلم» و «ابن ماجه» و دیگران از «جابربن عبدالله» ط روایت می‌کنند که گفت: مردی ‏جذامی از «ثقیف» به عنوان نماینده جهت ملاقات با رسول خداصلی الله وسلم آمده بود، آن ‏حضرت فرمودند: بگو! برگردد که با او بیعت کردیم و در صحیح بخاری آمده است که رسول ‏اکرم صلی الله وسلم  فرموند: از جذامی‌ها بگریز، مانند کسی که از شیر می‌گریزد!‏

و در صحیحین آمده است که فرمودند: «لایوردن ممرض علی مصحح».‏

‏«نباید هیچ فردی مریضی با فرد سالم تماس داشته باشد».‏

پس ضروری است که والدین و مربیان و معلمین عزیز دقت نمایند که اگر یکی از فرزندانشان ‏به مرض واگیری مبتلا شد او را از سایر بچه‌ها جدا کنند تا بیماری انتشار پیدا نکند و سایرین ‏را آلوده نسازد.‏

چه ارزشمند و حکیمانه است این رهنمود نبوی که عنایت به تربیت جسمی و حفظ سلامتی بدن ‏دارد.‏

‏4- مداوای امراض با دارو

داروها اثر شگفت‌انگیزی در درمان بیماری و بازیابی سلامتی دارند، در این موارد احادیث ‏متعددی آمده است که به تعداد کمی از آنها اکتفا می‌کنیم.‏

امام «مسلم»، امام «احمد» و دیگران از «جابر رضی الله عنه» روایت می‌کنند که پیامبر خدا ‏صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لکل داء داوء، إن أصاب الدواء الداء برأ بإذن الله عزوجل».‏

‏«هر بیماری دارویی دارد که اگر مصرف شود به اراده خدای عزوجل، بیماری از بین ‏می‌رود».‏

و در مسند امام «احمد» و «نسائی» و دیگران از «اسامه بن شریک» روایت شده است که ‏گفت: ‏

نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم بودم که تعدادی عرب بادیه نشین به خدمت رسیدند، گفتند: ‏ای رسول خدا آیا برای شفای امراض می‌شود از دارو استفاده کنیم؟ فرمودند:‏

ای بندگان خدا از داروها استفاده کنید و بدانید که خدایتعالی برای هر مرضی دارویی قرار داده ‏است. و فقط یک بیماری است که دارو ندارد! گفتند: کدام است؟‌ فرمودند: پیری! ‏

امام «احمد» و «ترمذی» و دیگران از ابوهریره رضی الله عنه روایت می‌کنند که گفت:‏

از رسول خدا صلی الله علیه وسلم پرسیدم که آیا دعایی که با آن مرض را دور می‌کنیم یا ‏دارویی که با آن درمان می‌نمائیم و پیشگیری از ابتلا به بیماری می‌تواند تقدیر الهی را تغییر ‏دهد؟ ‏

فرمودند:‏

‏«چیزهایی که گفتی خود جزو تقدیر خداوندی هستند».‏

پس شایسته است که والدین و مربیان رهنمودهای ارزشمند پیامبر گرامیص را در پیشگیری و ‏معالجه بیماری فرزندانشان بکار گیرند زیرا اخذ اسباب جزو فطرت و سرشت انسان و از ‏اصول بدیهی عقیده اسلامی است.‏

‏5- تطبیق اصل (لاضرر و لاضرار)‏

امام «مالک» و «ابن ماجه» و «الدارقطنی» از «ابوسعید الخدریس» روایت می‌کنند که ‏رسول خدا  صلی الله علیه وسلم  فرمود: «لاضرر ولا ضرار فی الاسلام».‏

فقها و دانشمندان علم اصول، حدیث فوق را مبنای یکی از اصول بسیار مهم شرع مقدس اسلام ‏می‌دانند و براساس این اصل مهم قواعد و مقررات بسیار مفیدی جهت حفظ هویت و موجودیت ‏فردی و اجتماعی و دفع ضرر از مردم وضع نموده‌اند.‏

بر والدین و مربیان واجب است که براساس اصل پرهیز از تضرر، فرزندان خویش را جهت ‏اجرای دستورات بهداشتی تشویق نمایند و روش‌های پیشگیری از بیماری و حفظ سلامت و ‏پرورش بدنی را یاد گرفته و در مورد لزوم در ارتباط با دفع مرض و حفظ سلامتی و جسمی به ‏متخصصین امر رجوع نمایند.‏

اگر خوردن سبزیجات و میوه نشسته باعث بیماری می‌گردد، باید فرزندان خود را عادت دهیم ‏قبل از تناول، آن را بشویند.‏

اگر خوردن غذا و خوراک در نوبت‌های متعدد و به دنبال هم ایجاد مشکلات گوارشی می‌کند، ‏باید آنان را عادت دهیم که در اوقات ویژه‌ای اقدام به خوردن غذا نمایند.‏

اگر نشستن دست‌ها قبل از غذا باعث بیماری است، والدین و مربیان عزیزمان فرزندانشان را ‏عادت دهند که رهنمود اسلامی را که شستن دست‌ها قبل از غذا است، در زندگی خود اجرا ‏نمایند.‏

و بالاخره اگر دمیدن و فوت‌کردن در ظرف غذا ضرر دارد، لازم است که فرزندان را از این ‏عمل بر حذر داریم. با دریافت این دستورات بهداشتی و عمل به مقتضای آن و عادت دادن ‏فرزندان به این که مقید به رعایت آن باشند، بدون تردید، پرورشی براساس سلامت و نیروی ‏کامل جسمانی نتیجه می‌شود که خود عامل حیاتی پرنشاط و با تحرک است.‏

‏6- عادت دادن کودک به تمرین‌های ورزشی و سوارکاری

این بخش از تربیت، مصداق و تحقق فرموده خدایتعالی است که در سوره انفال اینچنین آمده ‏است:‏

‏«  وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ» (الانفال/60)‏

‏«هر چه از نیرو و توان دارید برای مقابله با دشمنان فراهم کنید»!‏

و اجرای فرمان پیامبر گرامی ماست که فرمود: «المؤمن القوی خیر وأحب إلی الله من المؤمن ‏الضعیف...» «مؤمن نیرومند، نزد خدایتعالی از مؤمن ضعیف محبوب‌تر است...» (روایت ‏مسلم).‏

به دلایل زیر اسلام پیروان خود را به آموزش شنا، سوارکاری و تیراندازی دعوت می‌کند:‏

پیامبر اکرم صلی الله وسلم  فرمود: «کل شی لیس من ذکر الله فهو لهو أو سهو إلا أربع خصال: ‏مشی الرجل بین الغرضین (للرمی)، وتأدیب فرسه، وملاعبته أهله، وتعلیمه السباحة». «هر چه ‏در آن ذکر خدایتعالی نباشد سرگرمی بیهوده یا خطاست، مگر چهار مورد: تیراندازی، رام کردن ‏اسب (اسب سواری)، بازی و شوخی با زن و فرزند و آموزش شنا». (روایت طبرانی) حدیث ‏حسن.‏

و در صحیح «بخاری» آمده است که هرگاه پیامبر اسلام صلی الله وسلم از کنار گروهی ‏تیرانداز که تمرین می‌کردند، می‌گذشت، می‌فرمود: (ارموا وأنا معکم کلکم). «تیراندازی کنید ‏که من نیز با شما همراهم».‏

در صحیحین آمده است که پیامبر اکرم صلی الله وسلم  به حبشی‌ها اجازه دادند که در محوطه ‏حیاط مسجد شریف بازی کنند و نمایش دهند و به همسرش حضرت «عائشه» رضی الله عنها ‏اجازه داد که مراسم را نگاه کند. و فرمود: «ای بنی ارفده بازی کنید» و در هنگامی که با ‏نیزه‌هایشان بازی می‌کردند حضرت «عمر» رضی الله عنه وارد مسجد شد و سنگی برداشت و ‏به جانب آنان پرتاب کرد. پیامبر صلی الله وسلم  فرمود: «ای عمر رهایشان کن».‏

از این موضوع نیز می‌توان دریافت که چگونه اسلام بین عبادت و جهاد ارتباط برقرار کرده ‏است و نمایش رزم جنگی را در داخل مسجد مجاز می‌داند.‏

اصحاب سنن و امام «احمد» از رسول خداصلی الله وسلم روایت کرده‌اند که فرمود:‏

‏«شرط‌بندی جایز نیست، مگر در مسابقه شتر سواری، اسب سواری و تیراندازی». ‏

‏7- عادت دادن کودک به ساده زیستن و غرق نشدن در خوشگذرانی و رفاه

این بخش از تربیت به خاطر آن است که فرزند هنگام رسیدن به سن رشد و بلوغ، توانایی جهاد ‏و دعوت در راه خدا را به بهترین شکل و عالیترین صورت، داشته باشد.‏

در احادیث متعدد آمده است که رسول گرامی خداصلی الله وسلم به زهد و ساده زیستی دعوت ‏کرده‌اند.‏

در روایتی از امام «احمد» آمده است که آنحضرت فرمودند: «إیاکم و التنعم فإن عباد الله لیسوا ‏بالمتنعمین» «از خوشگذرانی و غرق شدن در رفاه بپرهیزید که براستی بندگان خدا خوشگذران ‏نیستند».‏

پیامبر عزیز و ارجمند ما- که سلام و درود خدا بر او باد- بهترین الگوی ما مسلمانان برای ‏زندگی آمیخته با زهد و سادگی است، آن پیامبر گرامی در تمامی جنبه‌ها چه در پوشش و چه در ‏غذا و مسکن، اسوه‌ای کامل و تمام عیار هستند که باید تمامی نسل‌های مسلمان به ایشان تأسی ‏کنند و در طریقی که با نور وصایای ارزشمند آنحضرت روشن شده است، گام بردارند تا ‏همواره آماده برای برخورد با حوادث مختلف حیات خویش بوده، برای تحمل هر مصیبتی که ‏در زندگی پیش می‌آید، بالاترین توانایی را داشته باشند.‏

زمانی که امت اسلام در خوشگذرانی و رفاه طلبی غرق شود و در برخورداری دائم از امکانات ‏زندگی باشد، بر دیباج و حریر بخوابد و زرق و برق تمدن غربی چشمهایش را خیره کند، ‏بسرعت عقب می‌نشیند و در مقابل هجوم دشمنان تسلیم می‌شود و بزودی آتش صبر و مقاومت ‏و جهاد در او رو به خاموشی می‌نهد، سقوط اندلس سند تاریخی نه چندان دوری بر اثبات این ‏ادعاست.‏

‏8- عادت دادن فرزند به جدّیت، جوانمردی، و دوری از تنبلی و بی‌بندوباری

در صحیح «مسلم» آمده است که پیامبر اکرم صلی الله وسلم  فرمود: «احرص علی ما ینفعک ‏واستعن بالله ولا تعجز...». «برای کسب آنچه که به تو نفع می‌رساند حریص باش از خدای ‏توانا یاری بخواه و سستی نکن».‏

و در روایتی از «طبرانی» آمده است که فرمود: «هر چیزی که در آن ذکر خدا نباشد سرگرمی ‏بیهوده یا خطاست مگر چهار مورد: تیراندازی، رام کردن اسب (سوارکاری)، شوخی و بازی ‏با زن و فرزند و آموزش شنا».‏

همچنین فرمودند: «لایزني الزاني حین یزني وهو مؤمن، ولا یسرق السارق حین یسرق وهو ‏مؤمن، ولا یشرب الخمر حین یشربها وهو مؤمن»، و زاد النسائی فی روایته: (فإذا فعل ذلک فقد ‏خلع ربقة الإسلام من عنقه). «زناکار در هنگام زنا، دزد در هنگام دزدی و فرد شراب‌خوار در ‏هنگام نوشیدن شراب، ایمان ندارد». و در روایت «نسائی» این جمله اضافه شده است: «پس ‏کسی که مرتکب این اعمال گردد، از چهارچوبه اسلام خارج شده است» (روایت بخاری و ‏مسلم).‏

و در رایتی از «مسلم» آمده است که آنحضرت فرمود: «دو گروه در قیامت اهل آتشند که حالا ‏وجود ندارند اما در آینده خواهند بود: گروهی، قدرتمندان ظالمی هستند که شلاق‌هایی مانند دم ‏گاو در دست دارند (کنایه از ابزار و اسلحه ظالمین برای ارعاب و شکنجه مردم) که با آن مردم ‏را می‌زنند.‏

گروه دوم، زنانی هستند که لباس بر تن دارند اما از فرط تنگی و شفافیت لباس عریان هستند با ‏ناز و کرشمه راه می‌روند و چشم و قلب مردم را بسوی خود جذب می‌کنند، موهایشان را مانند ‏کوهان شتر در روی سر جمع کرده و بالا می‌آورند ایندو گروه به بهشت وارد نمی‌شوند و حتی ‏بوی آن هم به مشامشان نمی‌رسد، بهشتی که بوی آنرا می‌توان از فاصله 500 سال احساس ‏کرد».‏

آنچه گفتیم قطره‌ای از دریای وصایای پیامبر بزرگوار ما صلی الله علیه وسلم بود و چنانکه ‏دیدیم، رهنمودهای ارزشمند آنحضرت ما را به حیاتی مملو از تلاش و جدیت و دیگر صفات ‏انسانی و دوری از بی‌بندو باری و انحراف اخلاقی دعوت می‌کند.‏

بدیهی است که در شرایطی که رشد فرزند بر مبنای فساد و بی‌اخلاقی بوده و حیاتی آمیخته با ‏گناه و زشتی‌های اخلاقی داشته باشد و با اینحال مورد توجه و عنایت سرپرست و والدین خود ‏نباشد، مسلماً شخصیت سالم و متعادلی نخواهد داشت، از لحاظ روانی دچار جمود و سکون ‏خواهد شد و از جنبه جسمی نیز به انواع بیماریها مبتلا می‌شود.‏

پس بر تمامی والدین و مربیان (خصوصاً مادران) واجب است که از همان اوان کودکی در ‏تربیت فرزندشان بسیار دقیق باشند و دانه معنویات اخلاقی، ساده زیستی و عزتو اعتماد به نفس ‏و رفتار ارزشمند را در اعماق قلب عزیزان خود بکارند و این نهال زیبا را از عواملی که ‏موجب محو فضایل اخلاقی و ضعف عقلی و جسمانی می‌شود دور نگه دارند. بدون تردید با این ‏شیوه، سلامت فکری و نیروی جسمی و تعادل اخلاقی و تعادلی روحی آنان حفظ می‌شود که این ‏خود عامل مهمی در جهت تحقق آمال و آرزوهای آنان خواهد بود.‏

آنچه تقدیم حضور خوانندگان گرامی گردید مهم‌ترین اصول مرسوم در عقیده اسلامی در ارتباط ‏با تربیت جسمی فرزندان بود که با عنایت والدین و مربیان گرامی و بکارگیری تلاش و توان ‏در جهت اجرا و انجام آن می‌توان پرورش نسلی را انتظار داشت که از نعمت سلامت جسمانی ‏و نشاط واقعی زندگی برخوردار خواهد بود.‏

و اگر موضوع را از جنبه دیگری نگاه کنیم می‌توانیم بگوئیم که امانتی را که به ما سپرده‌اند، ‏ادا کرده‌ایم و حق وظیفه‌ای را که پروردگارمان بر ما واجب کرده است بجای آورده‌ایم و ‏ان‌شاءالله در روز قیامت در جمع پیامبران و صدیقین و شهدا و صالحین در برابر پروردگار ‏خود سرافراز و شادمان خواهیم بود و با بهترین و والاترین یاران و دوستان همراه می‌شویم. اما ‏در اینجا به چند پدیده بسیار مهم که در محیط‌های مختلف از کودک و نوجوان گرفته تا جوان و ‏بزرگسال دیده می‌شود و ضروری است که والدین خصوصاً پدران از آن آگاهی داشته باشند ‏اشاره می‌کنیم.‏

والدین و مربیان عزیز باید بخوبی از خطرها و اثرهای بسیار نامطلوب این پدیده‌ها آگاه باشند تا ‏عزیزانشان به دام آن گرفتار نشوند و در آتش هولناک آن نسوزند و در پیچ و خم‌های آن ‏سرگردان نشوند.‏

این پدیده‌ها شامل موارد زیر می‌باشد.‏

اعتیاد به سیگار

استمنا

مشروبات الکلی و مواد مخدر

زنا و لواط

به یاری خدا در این بخش در ارتباط با هر کدام از پدیده‌های فوق بحث خواهیم کرد.‏

‏1- پدیده اعتیاد به سیگار

می‌دانیم که اعتیاد به سیگار در جوامع بشری بسیار متداول است و اگر در پی بررسی این ‏عادت مذموم بر آئیم در می‌یابیم که در تمامی گروههای اجتماعی و در تمامی سطوح جامعه بین ‏کوچک و بزرگ، زن و مرد و پیر و جوان رایج است وفقط کسانی توانسته‌اند خود را نجات ‏دهند که اراده آنان بر تمایلات نفسانیشان غلبه دارد و عقل بر عاطفه آنها رجحان دارد و ‏مصلحت را بر مفسده‌ ترجیح می‌دهند و حقیقتاً چنین افرادی کم هستند.‏

پیامدهای اعتیاد به دخانیات از دو جنبه اساسی قابل بحث است:‏

الف- ضررهای جسمی و روانی

از جنبه طبی بدون هیچگونه تردیدی کشیدن سیگار فرد را مستعد به ابتلا به سل و سرطان ریه ‏می‌کند، حافظه و اشتها را کاهش می‌دهد و باعث زردی دندانها و صورت می شود، اعصاب را ‏تحریک می‌کند، تنفس را مختل می‌نماید و بطور کلی موجب ضعف جسمانی و اخلاقی شده و ‏کسالت و رخوت و سستی را موجب می‌شود.‏

ب- زیان مالی

در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که افراد کم درآمد غالباً ‏ ‏ درآمد روزانه خود را صرف ‏خرید سیگار می‌کنند، بدون تردید این تباه نمودن مال اثر بسیار بدی بر نظام و اقتصاد خانواده ‏دارد، معتاد به سیگار از حق زن و فرزندش باز گرفته و آنرا برای سیگار می‌پردازد و چه بسا ‏در شرایطی که کفاف ندهد از راه صحیح خارج شده و به اعمالی مانند رشوه و دزدی مبادرت ‏کند.‏

آیا با توجه به آنچه بیان کردیم عاملی مضرتر از سیگار برای سلامتی و اخلاق فرد و جامعه ‏وجود دارد؟ اما با کمال تاسف اکثر مردم این واقعیت را نمی‌دانند یا نمی‌خواهند بدانند!!‏

حکم شرع در ارتباط با سیگار

أ- امامان مذاهب، فقها و مجتهدین بر این موضوع اتفاق‌نظر دارند که هر عاملی که موجب ‏زیان گردد دوری از آن واجب و انجام دادنش حرام است.‏

قبلاً روایتی از رسول خدا  صلی الله علیه وسلم  را در ارتباط با ممنوعیت ضرر رساندن بیان ‏کردیم و دیدیم که آنحضرت فرموده‌اند که ضرررساندن به هر صورتی که باشد چه به خود و چه ‏به دیگران بصورت ابتدایی یا عکس‌العمل جایز نیست (لا ضرر ولا ضرار فی الإسلام) و ‏خدایتعالی در ارتباط با عوامل مهلک و مضر اینچنین امر فرموده‌اند:‏

‏« وَلَا تُلْقُوا بِأَيدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ »(البقره/195)‏

‏«خود را با دست خویشتن به مهلکه نیاندازید».‏

‏2- پدیده استمنا

این پدیده غالباً در بین جوانان و نوجوانان دیده می‌شود، عامل اصلی بروز این عادت ناپسند در ‏بین دو قشر مذکور، برخورد مداوم و مکرر آنان با عوامل مختلف و فسون اغوا و فریب ‏می‌باشد.‏

ظاهر فتنه‌انگیز و شهوت‌آلود و نیمه عریان زنان و جلوه‌گری آنان در خیابانها و معابر و اماکن ‏عمومی، عامل اصلی تحریک و فریب جوانان ماست و با کمال تاسف این مناظر شرم‌آور ‏واقعیتی است که در محیط جامعه به چشم می‌خورد، اما آنچه که در فیلم‌ها و نمایشات دیده ‏می‌شود و به ماتب تلخ‌تر و دهشت‌انگیزتر است، تصاویر و مناظری که موجب برانگیختن ‏غرایز می‌شود، عفت و شرف انسانی را زائل کرده و غیرت و حمیّت او را از بین می‌برد و از ‏طرف دیگر داستانهای عشقی و نوشته‌های محرک جنسی که در مجلات و کتابها به چاپ ‏می‌رسد اثر بسیار شدیدتری بر سلامت عقلی، اخلاقی و روانی جوانان می‌گذارد. چنین ‏انگیزش‌هایی برای انحراف تدریجی دختران و پسران جوان ما به جانب فحشا و زناکافی است و ‏موجب لغزش آنان بسوی گمراهی و فساد و رذالت اخلاقی می‌شود.‏

از نقطه نظر طبی با ثبات رسیده است که استمنا زیانهای زیر را بهمراه می‌‌آورد:‏

تحلیل قوای بدن، لاغری، لرزش اندام‌ها، تپش قلب، ضعف بینایی، ضعف حافظه، اختلالات ‏گوارش، التهاب ریوی که زمینه ابتلا به سل را فراهم می‌کند و بالاخره کم خونی که به علت اثر ‏این عادت زشت بر گردش خون ایجاد می‌شود.‏

از مهم‌ترین زیانهای استمنا ناتوانی جنسی است، باین معنا که فرد پس از ازدواج قادر به انجام ‏وظایف زناشویی نیست که بتدریج موجب سردی رابطه زن و مرد شده و حالت تنفر و بیزاری ‏را در زن ایجاد می‌کند، در نتیجه به علت عدم توافق زوجین ادامه زندگی امکان‌نا‌پذیر نمی‌شود.‏

از جمله زیانهای دیگر این عادت ناپسند، تنفر از جنس مخالف است، زیرا مردی که از این ‏طریق خود را ارضا می‌کند بتدریج احساس نیاز و همنشینی با جنس مخالف را از دست می‌دهد.‏

زنی که با فرد معتاد به استمنا زندگی می‌کند چون ا زجهت غریزی بطور کامل تامین نمی‌شود ‏و در پناه شوهر امنیت و حفاظت کامل جنسی ندارد، یا از شوهرش جدا می‌شود و یا برای اطفاء ‏آتش غریزة جنسی به دوستی‌های پنهان مبادرت خواهد کرد.‏

حکم شرعی این عادت زشت تحریم است و مرتکب آن گناهکار می‌باشد و دلایل حرمت آن ‏بشرح زیر می‌باشد:‏

‏(أ) خدایتعالی در سوره مؤمنون می‌فرماید:‏

‏«  وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ *إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيرُ مَلُومِينَ * فَمَنِ ‏ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ»(المؤمنون/7-5)‏

‏«و آنانکه اعضا تناسلی خویش را از ارتکاب فعل حرام نگه می‌دارند، ‌مگر برای زنانشان و ‏‏«ملک یمین» و کسی که فراتر از این طلب کند، پس آنان تحقیقاً تجاوزگر خواهند بود». ‏

حکم تحریم استمنا مشمول عمومیت این آیه است که می‌فرماید: ‏

‏«  فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ»‏

‏«یعنی ارضای شهوت جنسی غیر از طریقه ازدواج شرعی و ملک یمین، مانند لواط و زنا و ‏استمنا، حرام خواهد بود».‏

‏«عطاء» می‌گوید: «شنیدم که قومی در قیامت محشور می‌شوند در حالیکه دستهایشان حامله ‏است، فکر می‌کنم این افراد کسانی هستند که با دست خود استمنا می‌کنند». ‏

همچنین سعیدبن جبیر که از طبقه تابعین است می‌گوید: «خدایتعالی عذاب می‌کند امتی را که ‏با آلت تناسلی خود بازی می‌کنند».‏

و همچنین آمده است: «هفت گروه هستند که خدای عزوجل در روز قیامت به آنان نظر نمی‌کند ‏که یک گروه از آنها کسانی هستند که به دست خویش ازدواج کنند» (کنایه از استمنا).‏

تمامی نصوص مذکور بر حرام بودن استمنا دلالت دارد.‏

‏3- مشروبات الکلی و مواد مخدر

مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر پدیده بسیار خطرناک و در عین حال اسف‌بار و دردآوری ‏است که بیشتر در جوامع و محیط‌های به چشم می‌خورد که بهایی به اخلاق و ارزش‌های معنوی ‏نمی‌دهند و احترامی برای تربیت و عقیده اسلامی قائل نمی‌شوند.‏

این پدیده بیشتر در میان بچه‌های ولگرد و بی‌سرپرستی دیده می‌شود که کسی بر تربیت و ‏راهنمایی آنان نظارت ندارد. همچنین در بین فرزندانی به چشم می‌خورد که بعلت غفلت و ‏بی‌توجهی والدین به راه فساد و انحراف قدم گذاشته‌اند، همنشین اشرار و همصحبت تبهکاران ‏شده و فساد و اخلاق پست را از آنان گرفته‌اند.‏

دانشمندان و صاحبنظران علوم بهداشت و تندرستی اتفاق‌نر دارند که مصرف مشروبات الکلی و ‏مواد مخدر موجب تضعیف حافظه و ایجاد حالت جنون می گردد، بر اعصاب اثر بسیار ‏نامطلوب دارد، توانایی فکر و میزان هوشیاری را کم می‌کند، دردستگاه گوارش اختلال ایجاد ‏می‌کند، سبب کاهش اشتها، سوء تغذیه، لاغری، ضعف جسمی و ناتوانی بدنی می‌شود و از علل ‏مهم تصلب شرائین و بیماریهای مهلک قلبی است.‏

بدیهی است که فرد معتاد به مشروبات الکلی و مواد مخدر بدون هیچگونه حساب و کتابی پول ‏خود را برای بدست آوردن این مواد مضر صرف می‌کند در نتیجه موجب نابودی و فروپاشی ‏خانواده و فقر و تنگدستی روزافزون خود و اطرافیان می‌شود. اگر از نقطه نظر دیگر هم به ‏موضوع نگاه کنیم در می‌یابیم که فرد معتاد در نظام تولیدی و روند مفید اجتماعی نقشی ندارد و ‏عامل خلل در اقتصاد جامعه و عقب‌ماندگی آن است، زیرا فرد معتاد بدلیل ضعف و سستی و ‏امراض متعدد جسمی و روحی توانایی انجام کارهای سودمند را نخواهد داشت.‏

مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر براساس ادلة ذیل دراسلام حرام است:‏

خدایتعالی در سوره مائده می‌فرماید:‏

‏«  يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ ‏لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ * إِنَّمَا يرِيدُ الشَّيطَانُ أَنْ يوقِعَ بَينَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيسِرِ وَيصُدَّكُمْ ‏عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ» (المائده/90-91)‏

‏«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، تحقیقاً شراب، قمار، بت‌ها و تیرهای قرعه‌کشی، پلید بوده و ‏جزو اعمال شیطانی می‌باشد از آن دوری کنید شاید رستگار شوید، براستی شیطان می‌خواهد به ‏سبب مشروبات و قمار بین شما کینه و دشمنی ایجاد کند و شما را از ذکر خداوند و نماز باز ‏دارد، آیا دیگر دست نمی‌کشید؟».‏

و پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لعن الله الخمر وشاربها وساقیها ومبتاعها وبائعها ‏وعاصرها ومعتصرها وحاملها والمحمولة إلیه». «خدایتعالی مشروبات الکلی، سازنده، نوشنده، ‏فروشنده، حمل‌کننده، انبارکننده، نگهدارند، و ساقی آنرا لعنت کرده است» (روایت ابوداود).‏

دلایل حرام بودن مواد مخدر

‏(أ) تحریم مواد مخدر،‌ مشمول قاعده استنباط شده از آیه « وَيحِلُّ لَهُمُ الطَّيبَاتِ وَيحَرِّمُ عَلَيهِمُ ‏الْخَبَائِثَ »(الأعراف/157) و حدیث «لا ضرر ولاضرار في الإسلام» می‌باشد.‏

‏ (ب)‌ همچنین مشمول حدیثی است که درآن «ام سلمهك» (همسر پیامبر صلی الله وسلم ) ‏می‌گوید: رسول خداص از هر ماده مسکر و مفتّر (سست‌کننده) نهی کرد. همچنانکه می‌دانیم ‏مواد مخدر سست‌کننده است و این نهی آنرا نیز شامل می‌شود.‏

‏(ج) دلایلی که برای حرام بودن مشروبات الکلی مطرح شد در مورد مواد مخدر نیز صدق ‏می‌کند، زیرا باعث اختلال و عدم تعادل عقلانی می‌شود و ذهن آدمی را از حالت طبیعی یعنی ‏هوشیاری حاکم بر آن خارج می‌کند.‏

‏«بخاری» و «مسلم» روایت می‌کنند که امیرالمؤمنین «عمربن الخطابت» بر بالای منبر ‏رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: (الخمر ما خامر العقل).‏

‏«خمر یا مشروبات حرام به تمام آنچیزی اطلاق می‌شود که تعادل و توازن طبیعی عقل آدمی را ‏بهم بزند و آن را بپوشاند».‏

این جمله مفهوم خمر یا مشروب حرام را مشخص می‌کند و دیگر جایی برای سؤال و شک و ‏شبهه باقی نمی‌گذارد، هر چیزی که ادراک عقلانی را مختل نماید و آنرا از طبیعی خویش که ‏هوشیاری و توانایی تمیز است خارج کند، خمر محسوب می‌شود و تا روز قیامت حرام است.‏

بنابراین موادی مانند حشیش، کوکائین، هروئین و غیره که تاثیر شدیدی بر عقل می‌گذارد و ‏مصرف‌کننده آنها دور را نزدیک و نزدیک را دور می‌بیند، تصاویر خیالی و غیرواقعی در ‏برابر چشمانش ظاهر می‌شود و در دریایی از اوهام و خیالات غرق می‌شود و در این سرگردانی ‏و گمراهی، خود و دنیای اطرافش را فراموش می‌کند، مسلماً مشمول تعریف خمر خواهد بود.‏

‏4- پدیده زنا و لواط

زنا و لواط خطرناکترین پدیده‌هایی هستند که می‌توانند در کودکان، نوجوانان و جوانان دیده شوند ‏و چه بسیارند کودکانی که هنوز به مرحله بلوغ نرسیده به علت اهمال و غفلت والدین به راه ‏فحشا و فساد کشیده می‌شوند، در سراشیبی مرگبار انحراف و تباهی اخلاقی قرار می‌گیرند و به ‏پست‌ترین درجات ممکن سقوط می‌کنند. و چه فاجعه‌ای دردناک‌تر از آن است که پدر و مادر، ‏خود شاهد باشند که فرزندانشان به اخلاق منحط و پست گرفتار شده و با فطرتی واژگون، در ‏منجلابی متعفن از فساد دست و پا می‌زنند.‏

اگر این پدران و مادران از قبل به فکر چنین عاقبت ناگواری بودند، فرزندانشان را براساس ‏برنامه‌ای منظم تربیت می‌کردند و تمامی فعالیت‌های آنها را زیر نظر داشتند و دوستان و ‏همراهان آنان را به خوبی می‌شناختند، به این نتیجه ذلت‌بار و این پایان فاجعه آمیز نمی‌رسیدند.‏

برای آگاهی از قبح، زیان و خطر این پدیده شوم، کافی است بدانیم که زنا و لواط موجب اختلاط ‏نسبی و تباه شدن نسل انسانی می‌شود، شرف و ناموس را پایمال می‌کند و شهامت و جوانمردی ‏را از بین می‌برد، عامل مهم بی‌بند و باری و فساد اجتماعی و از هم گسیختن روابط زناشویی ‏است، نظام مقدس خانواده را متلاشی می‌کند، مردانگی و کرامت انسانی را محو می‌کند وقربانی ‏خود را در باتلاقی از رذالت و پستی رها می‌کند.‏

و باز هم برای بیان فساد و زیان این عمل زشت شاید همین کافی باشد که به سبب زنا و لواط ‏جامعه پر از بچه‌هایی خواهد شد که نه ارزش و احترامی دارند و نه اصل و نسبی، موج فساد و ‏بی‌بندوباری جوانان و زنان امت را در بر می‌گیرد، در چنین شرایطی دیگر ارزشی برای ‏اخلاق برسمیت نمی‌شناسند و اعتبار و اهمیتی برای فضیلت و شرف انسانی قائل نمی‌شوند.‏

دستوراتی جهت پیشگیری و کاهش حوادث

مواظبت از کودک در سال اول زندگی بطور کامل بعهده اطرافیان اوست و در هر موردی که ‏کوتاهی کنند، مسؤول خواهند بود.‏

اما در سال دوم باید بتدریج به کودک آموزش دهیم که خود را در برابر عوامل خطرناک حفظ ‏نماید، این آموزش با دروس ظریفی آغاز می‌شود مثلاً به او می‌آموزیم که بخاری و آتش یا ‏ظروف داغ را لمس نکند یا در آن نیافتد و برای همین منظور مطلب فوق را به طفل گفته یا او ‏را بطریقی متوجه می‌سازیم، مثلاً برای جلب توجه طفل به او اجازه می‌دهیم یکبار به مدت ‏بسیار کوتاهی ظرف داغ را لمس کند، طوری که هیچ صدمه‌ای به او نزند به این روش طفل ‏متوجه خطر اجسام داغ خواهد شد.‏

و در شرایطی که مثلاً امکان دارد که طفل بیافتد و در دستش چیز تیزی نیست یا بر روی زمین ‏عاملی صدمه زننده وجود ندارد او را به حال خود رها می‌کنیم، اشکالی ندارد که بیافتد. ‏

و به این طریق بطور دائم بدنبال فرصت‌هایی می‌گردیم که به او مواظبت از خود را آموزش ‏دهیم.‏

و باید دقت نمائیم که توازن و تعادل شایسته‌ای بین آموزش و مواظبت از خود وجود داشته باشد.‏

و افراد خانواده باید در ارتباط با خطراتی که در هنگام بازی طفل را تهدید می‌کند، هوشیار ‏باشند و احتیاط لازم را در این موارد بکار برند.‏

اقداماتی جهت کاهش حوادث روزمره در ارتباط با اطفال به پیشنهاد دکتر غیره:‏

‏1- ضروری است که مواد سمی مانند حشره‌کش‌ها در جعبه‌های در بسته نگهداری شوند و کلید ‏آن را در جای مشخصی نگهداری کنید، همچنین لازم است که اسم ماده سمی بر شیشه حاوی آن ‏نوشته شود و آنرا در محل نگهداری مواد خوارکی قرار ندهید.‏

‏2- داروهایی که مورد نیاز نیستند باید دور ریخته شوند و در دسترس اطفال نباشند، بهتر است ‏از دارو در حضور کودک استفاده نکنیم زیرا کودکان دوست دارند از بزرگترها تقلید کنند، ‏مسمومیت‌های کودکان در حال حاضر آمار قابل توجهی دارد. اگر ضروری باشد که دارویی به ‏طفل یا کودکی بدهیم باید به او بفهمانیم این دارو مانند سایر مواد خوراکی یا شربت نیست و ‏بهتر است در صورت عدم اطمینان به درک و فهم او دارو را از دسترسش دور نمائیم و در جای ‏مطمئنی نگهداری کنیم.‏

‏3- لازم است که منبع حرارتی یا برودتی نوعی محافظ داشته باشد، زیرا احتمال دارد که اطفال ‏به طرف آن حرکت کنند و به آن دسترسی پیدا کنند، در غیر اینصورت باید منتظر حوادث ‏ناگواری باشیم، چه بسیارند کودکانی که به علت عدم وجود حفاظ بخاری یا سایر وسایل منزل ‏دچار آتش‌سوزی شده‌اند.‏

همچنین باید از بازی کردن کودک با مواد قابل اشتعال مانند کبریت جلوگیری کنیم و این وسایل ‏را در جای بلند و دور از دسترس او قرار دهیم.‏

کتری و قوری چای و ظروف حاوی غذا نیز از خطراتی هستند که طفل را تهدید می‌کنند چه ‏بسیارند مادران نادانی که با غفلت از ظرف غذا یا مواد آتش‌زا موجب آتش گرفتن کودک و ‏سوختگی شدید او شده‌اند و آثاری بر بدن کودک باقی گذاشته‌اند که تا آخر عمر با آنها خواهد بود ‏و صدمات جبران‌ناپذیری ایجاد کرده‌اند.‏

همچنین باید کودک را در مناسبت‌های مختلف و جشن و سرور از بازی با آتش برحذر داریم و ‏او را از خطر بازی با وسایل برقی و سیم برق و پریز آگاه کنیم.‏

‏4- مواد تیز مانند چاقو، قیچی، چنگال، تیغ و سنجاق و ظروف شیشه‌ای را باید از دسترس ‏کودک دور نگه داریم.‏

‏5- به کودکان خود نباید اجازه دهیم که وسایلی مانند طناب به گردن خود بیاویزند یا سر خود را ‏به داخل کیسه پلاستیکی فرو کنند، زیرا منجر به خفگی آنها خواهد شد.‏

همچنین باید از دویدن طفل هنگامی که چیزی در دهان دارد جلوگیری کنیم یا از انداختن نخود و ‏پسته یا هر چیز دیگر در هوا و پس گرفتن آن با دهان ممانعت بعمل آوریم، چون در اینصورت ‏امکان دارد که ماده خوراکی وارد مجرای هوایی شود و ایجاد خفگی نماید.‏

‏6- مادران نباید اطفال، خصوصاً نوزادان را در رختخواب خود بخوابانند چه بسا که مادر ‏بخواب رود و طفل هم بخوابد و پستان مادر در دهان اوست و به مجرد حرکت خفیف مادر، بر ‏روی طفل افتاده و موجب خفتگی او می‌گردد.‏

‏7-از سالم بودن پنجره‌های طبقات فوقانی منزل اطمینان حاصل کنید و باید به گونه‌ای تعبیه شود ‏که طفل بهآن دسترسی نداشته باشد و لازم است که تراس منازل به شکلی ساخته شود که به ‏کودکان امکان مشاهده بدهد اما از بالا رفتن آنها جلوگیری کند و خطری آنها را تهدید نکند.‏

‏8- از بازی‌کردن و بکاربردن وسایل مکانیکی و الکتریکی مانند چرخ گوشت، ماشین ‏لباسشویی و غیره جلوگیری نمائیم، حادثه‌‌ گیرکردن دست اطفال و بریده شدن انگشتان در چرخ ‏گوشت یا سائر وسایل برقی کم نیست.‏

‏9- باید اطمینان حاصل نماییم که درخروجی منزل بسته شده است تا در شرایطی که مادر متوجه ‏نیست کودک از منزل خارج نشود و دچار حوادث گوناگون نگردد.‏

‏10- هنگام بستن در مواظب باشیم که انگشتان طفل لای در قرار نگیرد که موجب قطع یا له ‏شدگی و درد بسیار شدید خواهد شد. آنچه تقدیم خوانندگان شد تدابیری بود جهت پیشگیری از ‏حوادث روزمره که برای اطفال لازم است.‏

مطالب مطرح شده در این فصل مهم‌ترین رهنمودهای اسلام در تربیت بدنی فرزندان بود، ‏همانگونه که خوانندگان عزیز مشاهده فرمودند این اقدامات ایجابی و تدابیر پیشگیرنده عوامل ‏ارزشمندی است که موجب می‌شود نسل جوان ما از نعمت سلامتی و نشاط و نیرو برخوردار ‏باشد و زندگی آمیخته با امنیت و آسایش و ثبات را تجربه کند.‏

برکسی پوشیده نیست که در شرایطی که جامعه مسلمین از نعمت سلامت عقلانی و جسمی ‏برخوردار بوده و دارای اراده‌ای قوی، عزمی قاطع و اندیشه‌ای نافذ باشد بزودی در جهت بنای ‏تمدن و امت مطلوب اسلامی با سرعت هر چه بیشتر گام بر می‌دارد، در تکنولوژی نیز پیشتاز ‏می‌شود به پیروزی و عظمت پیشین دست می‌یابد و عزت و افتخار جاودانه را برای اسلام و ‏مسلمین به ارمغان می‌آورد.‏

و آنروز مؤمنین بسبب یاری پروردگارشان شادمان می‌شوند و خدایتعالی هر کس را بخواهد ‏یاری می‌کند و او قدرتمند و با حکمت است.‏

پدران و مادران و مربیان عزیز

این تنها راه حیات سعادتمندانه است، تنها طریقه‌ی است که توان و عظمت و اقتدار و جاودانگی ‏را به امت اسلامی ما ارزانی خواهد کرد.‏

و براستی نسل کودک و نوجوان ما چه نیاز مبرمی به این تعالیم ارزشمند و اصول جاودان در ‏پرورش جسمی و تکامل اخلاقی و روانی خود دارند تا قادر باشند مشکلات و مصیبت‌های این ‏مسیر را بخوبی تحمل کنند و مانند یاران بزرگوار پیامبر عزیز ماص و گذشتگان دلاور ما، ‏امانت رساندن ندای الهی اسلام را به سراسر زمین به خوبی ادا کنند.‏

چه بسا نسل امروز جوان ما بتواند بشریت را از ظلمت کفر و بی‌بندوباری و جاهلیت بسوی ‏نور ایمان و مکارم اخلاقی و هدایت الهی رهنمون شود.‏

و براستی که تحقق این امر برای خدای توانا دشوار نیست.‏