تشویق  و ترغیب  برای ‌ازدواج

بسم الله الرحمن الرحیم

اسلام  بصورتهای  متعدد  وگوناگون‌،  مردم  را  بازدواج  و  همسرگزینی  تشویق‌کرده  است‌.گاهی  می‌گویدکه  ازدواج  ازجمله  سنن  و  راه  و  روش  انبیاء  ورهنمود  پیامبران  است‌.  بدیهی  است‌که  پیامبران  خدا،  پیشوایانی  هستندکه  اقتدا  بدانان  و  بهره‌گیری  از  رهنمودهایشان‌،  بر  ما  واجب  می‌باشد.  خداوند  گوید:

" ولقد أرسلنا مرسلا رسلا من قبلك، وجعلنا لهم أزواجا وذرية ...  [‌ای  محمد  ما  پیش  از  تو  پیامبرانی  فرستاده‌ایم  و  برایشان  زنان  و  فرزندان  قرار  داده‌ایم  و  بدانان  زن  و  فرزند  بخشیده‌ایم‌]"‌.

از  ازدواج  بعنوان  اینکه  یکی  ازآیات  خداوند  می‌باشد  سخن  می‌گوید:

"  ومن آياته أن خلق لكم من أنفسكم أزواجا لتسكنوا إليها، وجعل بينكم مودة ورحمة، إن في ذلك لايات لقوم يتفكرون     [‌از  جمله  آیات  خداوند  آنست ‌که  زنان  و  همسران  را  از جنس  خودتان  برایتان  آفریده  است  تا  بدانان  آرام‌ گیرید  و  در بین  شما  مهر و  محبت  و  رحم  و  شفقت  قرار  داده  است  همانا  در  این‌ کار  نشانه‌ها  و  محبتها  است  برای‌ کسانی‌ که  تفکر  کنند  و  بیندیشند]‌". 

گاهی  انسان  در  پذیرش  همسر  و  ازدواج  دچار  شک  و  تردید  می‌شود  و  برای  فرار  از  بدوش‌کشیدن  بار  تکالیف  ازدواج‌،  و  تحمل  سختیهای  آن‌،  از  آن  منصرف  می‌گردد  و  ازبارمسئولیت  شانه  خالی  می‌کند،  اسلام  به  وی  می‌گویدکه  خداوند  ازدواج  را  وسیله  بی‌نیازی  و  غنا  قرا  داده  است  و  خداوند  این  بارسنگین  را  از  روی  دوش  او  برمی‌دارد  واو  را  قادرو  توانا  خواهد  ساخت  وبه  وی  آن  چنان  نیروئی  می‌بخشد،  که  بر  اسباب  و  وسایل  فقر  و  تنگدستی‌،  چیره  شود  که  می‌فرماید:

" وأنكحوا الايامى   منكم والصالحين من عبادكم وإمائكم   ، إن يكونوا فقراء يغنهم الله من فضله، والله واسع عليم  [و  بشوی  دهید،  بیوگان  خویش  را  یعنی  برای  زنان  بیوه  و  مردان  بیوه  خویش  همسر  اختیارکنید  و  همچنین  برای  بندگان  وکنیزان  پارسا  و  پاکدامن  خود  نیز،  جفت  بگیرید،  اگرفقیر  و  درویش  و  بی‌چیزباشند،  خدای  تعالی  از  روی  فضل  و  بخشش  خویش  آنان  را  غنی  و  بی‌نیاز  می‌گرداند.  بخشش  و  فضل  خداوند  فراوان  است  و  او  از  حال  بندگان  خود  آگاه  است‌]‌".

طبری  با  سندی  حسن  از  ابن  عباس  روایت‌کرده  است‌که  پیامبر صلی الله علیه و سلم  ‌،‌گفت‌:" أربع من أصابهن فقد أعطي خير الدنيا والاخرة: قلبا شاكرا، ولسانا ذاكرا، وبدنا على البلاء صابرا، وزوجة لا تبغيه حوبا في نفسها وماله     [‌هرکس  به  چهار چیزدست  یابد  بی‌شک  خیر  دنیا  و  آخرت  بوی  داده  شده  است‌:  دل  شکرگزار  و  زبان  ذکرگوی  و  بدن  و  تن صابر  و  بردبار  بر  بلایا  و  محنتها،  و  زن  مومنی‌که  در  ناموس  و  مال  شوی  مرتکب  خیانت  نمی‌شود]"‌.  مسلم  بروایت  از  عبدالله  بن  عمرو  عاص  گویدکه  پیامبر صلی الله علیه و سلم   گفت‌:" الدنیا متاع، وخير متاعها المرأة الصالحة     [دنیا  یک‌کالای  زندگی  است  و  بهترین  کالای  این  دنیا  زن  درستکار  می‌باشد]‌".

گاهی  و  لحظه‌ای  از  لحظات  بیداری  روحی‌،  این  پندار  برای  انسان  پیش  می‌آید،  که  عزلت  و  انزوا،  پیشه‌کند  و  از  تمام‌کارهای  دنیائی‌،  دست  بکشد  و  بعبادت  پردازد  و  شب  بیداری‌کند  و  روزها  را  روزه‌گیرد  و  از  زنان‌کناره‌گیری  اختیارکند  و  شیوه  و  طریقه  رهبانیت  را  برگزیند،‌که  با  سرشت  انسان  منافات  دارد.  اسلام  بدو  می‌آموزدکه  این  شیوه  وطریقه  زندگی‌،  با  سرشت  وفطرت  پاک  انسانی  وبا  دین  اسلام  منافات  و  مغایرت  دارد  و  پیامبر  اسلامیه  برترین  پیامبران  خدای  است  و  متقی‌ترین  و  پرهیزگارترین  و  خداترس‌ترین‌،  انسان  می‌باشد،  روزه  می‌گرفت  و  افطار  هم  می‌کرد  و  نماز  شب  را  هم  می‌خواند  و  بموقع  از  خواب  نیز  بهره  می‌گرفت  و  با  زنان  نیز  ازدواج  می‌کرد.  بدیهی  است‌که  هرکس  خارج  از  رهنمودهای  او،  عمل‌کند  نمی‌تواند  شرف  و  افتخار  انتساب  به  وی  را  داشته  باشد.

 بخاری  و  مسلم  از  انس  روایت‌کرده‌اند  که   پیامبر صلی الله علیه و سلم  گفت:" جاء ثلاثة رهط إلى بيوت أزواج النبي صلى الله عليه وسلم يسألون عن عبادة النبي صلى الله عليه وسلم، فلما أخبروا - كأنهم تقالوها   - فقالوا: وأين نحن من النبي صلى الله عليه وسلم، قد غفر له ما تقدم من ذنبه وما تأخر.قال أحدهم: أما أنا فإني أصلي الليل أبدا، وقال آخر: أنا أصوم الدهر ولا أفطر، وقال آخر: أنا أعتزل النساء فلا أتزوج أبدا.فجاء رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال: (أنتم الذين قلتم كذا وكذا؟ أما والله إني لاخشاكم لله، وأتقاكم له، لكني أصوم وأفطر، وأصلي وأرقد، وأتزوج النساء، فمن رغب عن سنتي فليس مني [‌گروهی  سه  نفری  به  منزل  همسران  پیامبر صلی الله علیه و سلم   مراجعه  کرده  و  درباره  چگونگی  وکمیت  عبادت  پیامبر صلی الله علیه و سلم    پرسش  نمودند،  چون  بدانان  پاسخ‌کافی  داده  شد،‌گوئی‌که  آن  مقدار  عبادت  پیامبر صلی الله علیه و سلم    را  برای  خود  اندک  می‌دانستند،  لذاگفتند:  ماکجا  و  پیامبر صلی الله علیه و سلم   کجا؟  خداوندگناهان‌گذشته  و  آینده  او  را  آمرزیده  است‌،  یعنی  این  مقدار  برای  ما  بسیار  اندک  است  چون‌گناهان  ما  بسیار  است‌.  یکی از  آنان‌گفت‌:  من  تمام  شب  را  نماز  می‌خوانم  و  همیشه  آن  را  ادامه  می‌دهم‌،  یکی  دیگرگفت‌:  من  همیشه  روزه  می‌گیرم  و  افطار  نمی‌کنم  یعنی  تمام  روزهای  سال  را  بدون  فاصله  روزه  می‌گیرم‌.  سومی‌گفت‌:  من  درطول  عمرخویش  از  زنان‌کناره  می‌گیرم  و  هرگزازدواج  نمی‌کنم‌.  سپس  پیامبر صلی الله علیه و سلم    آمد  وگفت‌:  شما  هستید  که  چنین  و  چنان‌گفته‌اید؟  هان  آگاه  باشید  و  بدانیدکه  به  خدای  سوگند،  من  بیش  ازشما  از  خداوند  و  خشم  وی  می‌ترسم  و  از  شما  خدا  ترس‌تر  و  پرهیزگارترم  ولی  من  یک  روز  در  میان  روزه  می‌گیرم  و  افطار  می‌کنم  و  نماز  می‌خوانم  و  به  دنبال  آن  می‌خوابم  و  با  زنان  نیز  ازدواج  می‌کنم  پس  هرکس  ازسنت  و  راه  وروش  من‌،  روی  گرداند  او  بر  دین  من  نیست‌]"‌.

براستی  زن  درستکار و  مومن  فیضی  است  از سعادت  و  سرچشمه  جوشانی  است  از  خوشبختی‌،  که  خانه  و  خانواده  را  لبریز  از  شادی  و  خوشی  و  نور  می‌کند  و  این  شادی  همه  را  فرا  می‌گیرد،  ابوامامه  از  پیامبر صلی الله علیه و سلم   روایت  کرده  است  که‌گفت‌:" ما استفاد المؤمن - بعد تقوى الله عزوجل - خيرا له من زوجة صالحة: إن أمرها أطاعته، وإن نظر إليها سرته، وإن أقسم عليها أبرته، وإن غاب عنها نصحته في نفسها وماله   [بعد  از  پرهیزگاری  و  تقوای  خدا،  مرد  مومن  هیچ  چیزی  را  بهتر  از  زن  صالح  و  درستکار،  بدست  نیاورده  است‌،  یعنی  برای  مرد  مومن  بعد  از  تقوای  خدا  هیچ  چیزبهتر  از  زن  صالح  نیست‌،  زن  صالح  و  شایسته‌،  یعنی  زنی‌که‌:  چون  شوهر  به  وی  دستور  دهد  فرمانبرداری‌کند،  و  چون  به  وی  بنگرد  او  را  خوشحال‌کند،  و  چون  شوهر  بر  چیزی سوگند  یادکند  آن  چیز  را  انجام  دهد  تا  شوهرش  بمقتضای  سوگندش  عمل‌کرده  باشد،  و  هرگاه  شوهرش  غایب  باشد،  خیرخواه  او  باشد  نسبت  به  ناموس  و  مال  او  و  مرتکب  خیانت  نگردد]"‌.  بروایت  ابن  ماجه‌.

سعد  ابن  وقاص‌گوید:  پیامبر صلی الله علیه و سلم    گفت‌:" من سعادة ابن آدم ثلاثة، ومن شقاوة ابن آدم ثلاثة: من سعادة ابن آدم: المرأة الصالحة، والمسكن الصالح، والمركب الصالح، ومن شقاوة ابن آدم: المرأة السوء، والمسكن السوء، والمركب السوء   [‌سه  چیز  مایه  سعادت  انسان  است  و  سه  چیز  مایه  شقاوت  و  بدبختی  انسان  است‌.  زن  شایسته  و  منزل  و  ماوی  شایسته  و  مرکب  و  وسیله  ایاب  و  ذهاب  شایسته  موجب  و  مایه  سعادت  انسانند  و  زن  ناشایست  و  منزل  و  ماوی  ناشایست  و  مرکب  و  وسیله  ایاب  و  ذهاب  ناشایست‌،  مایه  و  موجب  شقاوت  انسانند]‌"‌.  احمد  با  سندی  صحیح  آن  را  روایت  کرده  است‌.

 طبرانی  و  بزار  و  حاکم  در  تفسیر  این  حدیث‌،  حدیث  دیگری را  روایت  کرده‌اندکه  بروایت  صحیح  حاکم  چنین  است‌:  " ثلاثة من السعادة: المرأة الصالحة، تراها تعجبك، وتغيب فتأمنها على نفسها ومالك، والدابة تكون وطيئة   تلحقك بأصحابك، والدار تكون واسعة كثيرة المرافق، وثلاث من الشقاء: المرأة تراها فتسوءك، وتحمل لسانها عليك، وإن غبت عنها لم تأمنها على نفسها ومالك، والدابة تكون قطوفا    فان ضربتها أتعبتك، وإن تركتها لم تلحقك بأصحابك، والدار تكون ضيقة قليلة المرافق  [‌سه  چیزموجب  سعادت  انسان  است‌:  زن  شایسته‌که  چون  اورا  ببینی  ترا  مسرورسازد  و چون  از  وی  غایب  شوی  بوی  اطمینان  خاطر  داری‌که  به  ناموس  و  مال  تو  خیانت  نمی‌کند  و  مرکب  و  وسیله  رفت  وآمدی‌که  رام  وسریع  السیراست  وترا  به  یاران  و  رفقایت  می‌رساند  و  خانه‌ای‌که  وسیع  وگسترده  و  دارای  وسایل  رفاه  زندگی  باشد.  و  سه  چیزموجب  شقاوت  است  زنی‌که  چون  آن  را  ببینی  ترا  ناخوش  آید  وز‌بانش  را  بروی  تو  می‌گشاید  و  ترا  ناسزاگوید  و  چون  ازوی  غائب  شوی  ازوی  اطمینان  خاطر  نداری‌که  به  ناموس  و  مال  تو  خیانت  نکند  و  مرکب  چموش  وکندروی‌که  اگر  بر  وی  تازیانه  زنی  ترا  خسته‌کند  و  اگرآن  را  تازیانه  نزنی  ترا  به  یارانت  نمی‌رساند  و  جا  می‌مانی  و  خانه‌ای  تنگ‌که  وسایل  رفاه  زندگی  نداشته  باشد]‌".

ازدواج  عبادتی  است‌که  انسان  نصف  دین  خود  را  با  آن  تکمیل  می‌کند  وموجب  می‌شودکه  انسان  با  نیکوترین  حال  وپاک‌ترین  وضع  خدای  خود  را  ملاقات‌کند.  انس  گوید:  پیامبر صلی الله علیه و سلم    گفت‌: من رزقه الله امرأة صالحة فقد أعانه على شطر دينه، فليتق الله في الشطر الباقي    [‌هرکس  را  خداوند  زن  شایسته  روزی‌کند،  او  را  برنیمه  دینش  اعانت  و  یاری‌کرده  است‌،  پس  او  خود  بکوشد  وتقوای  خدا  پیشه‌کند،  تا  نیمه  دیگرش  را  نگه  دارد]"‌.  بروایت  طبرانی  و  حاکم‌که  آن  را  صحیح  الاسناد  دانسته  است‌.

ابن  مسعود گوید:  اگر  فقط  ده  روز  از عمرم  باقی  مانده  باشد،  و  بدانم‌ که  در آخر آن  ده  روز،  می‌میرم‌،  چنانچه  قدرت  ازدواج  داشته  باشم‌،  از  ترس  فتنه  و  آشوب  تجرد،  ازدواج  می‌کنم‌!!.

وصلی الله وسلم علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.‏

وآخر دعوانا أن الحمدلله رب العالیمن.‏